เมื่อพูดถึงความเชื่อหลังคลอด ส่วนใหญ่ที่เรา ๆ เคยได้ยินกันมาก็จะมีแค่ความเชื่อแบบไทยกับแบบจีน ซึ่งโน้ตเองมีสามีเป็นคนไทยเชื้อสายจีน ก็ต้องปฏิบัติตามที่ทางบ้านสามีแนะนำ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นเรื่องดี ๆ ทั้งสิ้น วันนี้เราไปดูกันดีกว่าค่ะ ว่าความเชื่อหลังคลอดสำหรับคุณแม่นั้นมีอะไรบ้าง
สารบัญ
ความเชื่อหลังคลอดแบบโบราณสำหรับคุณแม่
“การอยู่เดือน”
การอยู่เดือนนับเป็นธรรมเนียมจีน ที่เน้นให้แม่หลังคลอดไม่ต้องทำงานหนัก เน้นให้พักฟื้นร่างกายให้เพียงพอหลังคลอด และที่สำคัญเมื่อเราแก่ตัวไปจะได้ไม่เจ็บไข้ได้ป่วยง่าย โดยหลักปฏิบัติของการอยู่เดือนแบ่งได้เป็นข้อ ๆ ดังนี้ค่ะ
ห้ามสระผมเลย เป็นเวลา 1 เดือน
สำหรับคุณแม่คนไหนที่เป็นรักความสะอาดมาก บางคนสระผมทุกวัน บางคนสระวันเว้นวัน มาเจอด่านนี้ ห้ามสระผมเลยเป็นเวลา 1 เดือน อาจรู้สึกขัดใจเล็กน้อย แรก ๆ ก็จะคัน ๆ หลัง ๆ ก็จะชินค่ะ 555 หรือถ้าใครไม่ไหวจริง ๆ ก็สระได้ค่ะ แต่ต้องรีบเป่าให้แห้ง ไม่ปล่อยให้ศีรษะชื้นหรือเย็นนะคะ ความเชื่อนี้สืบเนื่องมาจากจีนโบราณที่มีอากาศหนาวเย็น ผนวกกับสมัยก่อนยังไม่มีเครื่องอำนวยความสะดวกอย่างเครื่องไดร์ผม จึงทำให้คุณแม่ที่สระผมแล้วจึงไม่สบาย ก็จะส่งผลให้ดูแลลูกน้อยได้ไม่เต็มที่นั่นเอง
อาบน้ำอุ่นทุกครั้ง
ข้อนี้ฟินมากค่ะ การอาบน้ำอุ่นจะทำให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยตามร่างกายได้ และที่สำคัญยังช่วยกระตุ้นการไหลของน้ำนมได้ดี แม่ ๆ ลองสังเกตดูนะคะ หลังอาบน้ำอุ่น เต้านมจะเต่ง บางครั้งอาจมีน้ำนมหยดติ๋งมาเลยทีเดียว
ห้ามดื่มน้ำเย็น
น้ำเย็นยังห้ามดื่ม นับประสาอะไรกับน้ำแข็ง การอยู่เดือนของคนจีนห้ามดื่มน้ำเย็นหรือน้ำแข็งเพราะเชื่อว่าจะทำให้น้ำนมแห้ง หรือลดน้อยลง แต่สำหรับการแพทย์แผนปัจจุบันแพทย์ได้ระบุว่า จริง ๆ แล้วคุณแม่หลังคลอดสามารถกินน้ำเย็นได้ค่ะ เพียงแต่ว่าสมัยโบราณยังไม่มีน้ำเปล่าสะอาดดื่ม ก่อนดื่มจึงต้องต้มให้สุกเสียก่อน คนจีนโบราณจึงติดที่จะดื่มน้ำอุ่นก็เลยกลายเป็นความเชื่อตั้งแต่นั้นมา
แต่แม่โน้ตก็ทำตามอย่างเคร่งครัดนะคะ โดยรวมแล้วไม่ได้กินน้ำเย็นหรือน้ำแข็งไปประมาณเกือบ 2 ปีทีเดียว เพราะความคุ้นชินในแบบที่ไม่ได้กินน้ำเย็นมานาน
ห้ามอยู่ห้องแอร์
ข้อนี้ก็ไม่ได้เคร่งครัดมากนัก เพราะตั้งแต่ก่อนท้องน้องมิน แม่โน้ตก็นอนห้องแอร์ตลอด แต่กลังคลอดน้องมินเป็นเด็กขี้ร้อนจึงต้องเปิดแอร์ไว้แต่หามุมที่ไม่ให้แอร์ตกกระทบลูกโดยตรงนะคะ ส่วนอุณหภูมิก็เปิดที่ 25 – 27 องศาเซลเซียสค่ะ
ดื่มเหล้าหรือยาดองขับน้ำคาวปลา
ความเชื่อของคนจีนมักจะให้ดื่มยาดอง โดยเชื่อว่าเป็นการขับน้ำคาวปลา ตอนนั้นแม่สามีเขาเตรียมน้ำต้มโสมเข้มข้นไว้ให้ ซึ่งน้ำต้มโสมเข้มข้นนี้มีฤทธิ์ร้อน แต่แม่โน้ตกินไม่ได้เพราะเป็นความดันโลหิตสูง (แต่ตอนนี้หายแล้วนะคะ เพราะผ่าตัด) แต่ถ้าคุณแม่บางคนได้กินยาดอง แล้วพบว่ามีเลือดไหลออกจากช่องคลอดมากผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์นะคะ เพราะจริง ๆ แล้วนั่นคือ เลือดดีของเรา
การอยู่ไฟ
การอยู่ไฟเป็นอีกหนึ่งภูมิมปัญญาชาวบ้านที่ส่งต่อกันมาตั้งแต่โบราณ แต่เนื่องจากสมัยนี้วิวัฒนาการทางการแพทย์รุจหน้าไปมาก แพทย์แผนปัจจุบันสามารถรักษาคุณแม่ที่คลอดแบบธรรมชาติได้ด้วยการเย็บแผลฝีเย็บ ให้น้ำเกลือ ให้เลือด รวมถึงให้ยารัดมดลูก ดังนั้น การอยู่ไฟแบบอดีตจึงไม่จำเป็นสำหรับบางครอบครัวอีกต่อไป
การได้อยู่ไฟ คุณแม่หลังคลอดหลาย ๆ คนยังนิยมแบบนี้อยู่ เพราะนอกจากจะเป็นการช่วยขับน้ำคาวปลาแบบธรรมชาติแล้ว ยังเป็นการช่วยขับของเสียออกทางรูขุมขน ทำให้ผิวพรรณ และหน้าผ่องใสอีกด้วยนะคะ ข้อนี้จึงแล้วแต่คุณแม่เลยค่ะ ไม่มีผิด ไม่มีถูก
ห้ามกินอาหารที่มีฤทธิ์เย็น
อาหารที่มีฤทธิ์เย็น ได้แก่ เต้าหู้ ถั่วงอก แต่คนจีนจะเน้นให้กินไก่ผัดขิง กุยช่ายผัดตับ หมูหยอง เป็นต้น อ้อ…แล้วห้ามกินปลาที่มีเกล็ดอีกด้วยค่ะ แต่ด้วยทางโรงพยาบาลทำอาหารมาให้คือแบบที่เราห้ามกินเกือบทั้งนั้นเลยค่ะ 555 ตอนนั้นแม่โน้ตก็กินเท่าที่จะกินได้ แล้วก็กินพวกซาลาเปา กินขนมอื่น เพิ่มเติม แต่ที่แน่ ๆ คือ ห้ามกินอาหารที่มีรสเผ็ด หรือรสจัดเด็ดขาด
เรื่องของความเชื่อของคนโบราณไม่ว่าจะชาติใดก็ตาม ถ้าคิดให้ดีแล้วก็มักจะเป็นเรื่องที่ดีและเป็นประโยชน์ต่อคุณแม่หลังคลอดทั้งสิ้น เพราะหลังคลอดคุณแม่ต้องมีอีกหลายสิ่งที่ต้องทำซึ่งสิ่งที่ต้องทำควบคู่กันไปก็คือ การดูแลตัวเอง และดูแลลูกน้อย ดังนั้น การรักษาสุขภาพให้ดี พักผ่อนให้เพียงพอจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดค่ะ