เรื่องของ “พัฒนาการ” จริง ๆ แล้วเป็นเรื่องคุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสนใจนะคะ แต่ไม่ใช่เพื่อความกดดันตัวเอง กดดันลูก แต่เพื่อให้เป็นไกด์ไลน์ว่าเมื่อถึงวัยนั้น ๆ แล้วลูกของคุณพ่อคุณแม่ควรทำอะไรได้บ้างแล้ว หรือถ้ายังค่อนข้างช้า คุณพ่อคุณแม่สามารถส่งเสริมพัฒนาการของลูกได้ แต่ก่อนที่เราจะไปเรื่องของการส่งเสริมพัฒนาการ เรามาทำความเข้าใจกันก่อนดีกว่าค่ะว่าลูก ๆ ของคุณพ่อคุณแม่นั้น เค้ามีพัฒนาการอย่างไรบ้างในแต่ละเดือน
สารบัญ
พัฒนาการเด็ก 0 – 1 เดือน
- ทารกสามารถมองเห็นหน้าของคุณพ่อคุณแม่ หรือคนอื่นได้ชัดในระยะ 1 ฟุตโดยประมาณ
- เริ่มจดจำใบหน้าของคนที่คุ้นเคยได้
- เมื่อได้ยินเสียงของคุณพ่อคุณแม่หรือคนคุ้นเคยก็จะสามารถหันตามเสียงได้อย่างถูกต้อง
- พยายามมองหน้าตามคุณพ่อคุณแม่หรือผู้ใหญ่ที่เคลื่อนไหวอยู่
- ตอบสนองต่อเสียงพูดได้ ด้วยการทำเสียงอืออาลำคอ
- พลิกคอซ้าย-ขวาได้
พัฒนาการเด็ก 1 เดือน ครึ่ง
- ทารกจะยิ้มให้คุณพ่อคุณแม่หรือคนคุ้นเคยได้
- มองตามของเล่นที่เคลื่อนที่ได้แบบช้า ๆ เช่น โมบายสีสันสดใส หมุนช้า ๆ มีเสียงเพลงกล่อม
พัฒนาการเด็ก 2 เดือน
- เมื่อคุณแม่เล่นด้วยหรือจะเดินเข้ามาอุ้ม ลูกจะแสดงอาการดีใจได้
- มองตามสิ่งที่เคลื่อนไหวได้ช้า ๆ
- ยิ้มทักทายคนอื่นได้
- รับรู้และหันตามทิศทางของเสียงได้แม่นยำมากขึ้น
- มองตามของเล่นที่มีเสียงกรุ๋งกริ๋งได้ ในขณะที่เด็กบางคนสามารถถือของเล่นกรุ๋งกริ๋งชิ้นเล็ก ๆ น้ำหนักเบาได้
- เริ่มหัดชันคอในท่าคว่ำได้
พัฒนาการเด็ก 3 เดือน
- ลูกจะยิ้มให้กับคุณพ่อคุณแม่และคนอื่น ๆ ที่มาเล่นด้วย
- สามารถส่งเสียงโต้ตอบอ้อแอ้ในลำคอได้
- สามารถมองตามวัตถุที่เคลื่อนที่ช้า ๆ ได้อย่างสุดทาง
- แสดงความรู้สึกต่าง ๆ ได้ เช่น ดีใจ เสียใจ ไม่ไป ไม่เอา เป็น
- ลูกจะเริ่มเอื้อมมือคว้าสิ่งของต่าง ๆ รอบตัวได้มากขึ้น หยิบจับสิ่งของได้มากขึ้น
เพื่อเป็นการฝึกการออกเสียง และเรียนรู้คำศัพท์ของลูกน้อย ให้คุณพ่อคุณแม่ชี้ชวนลูกดูสิ่งนั้นสิ่งนี้แล้วบอกว่าสิ่งนั้น ๆ คือ อะไร แต่สิ่งที่ไม่ควรทำเลยก็คือ ไม่ควรออกเสียงอ้อแอ้ตามลูก เพราะลูกจะเข้าใจว่า ภาษาของแม่ก็ใช้แบบนี้เหมือนกัน ลูกจะไม่พยายามเรียนรู้อะไรเพิ่มเติม เพราะคิดว่าการพูดอ้อแอ้ พ่อแม่ก็เข้าใจได้
พัฒนาการเด็ก 4 เดือน
- ลูกหยิบจับของเล่นได้คล่องขึ้น แม้จะเป็นชิ้นเล็ก ๆ
- หัวเราะได้เสียงดัง เมื่อมีคนมาเล่นด้วย
- เริ่มพลิกคว่ำได้ เริ่มชันคอได้
- เบื่อการนอนแล้ว ชอบจะให้คุณพ่อคุณแม่จับประคองนั่ง
พัฒนาการเด็ก 5 เดือน
- ถ้าลูกนอนคว่ำ ลูกจะสามารถเหยียดแขนยันตัวเองให้อกพ้นพื้นได้
- เคลื่อนไหว หมุนตัวไปรอบ ๆ ที่นอนได้
- เมื่อจับลูกลุกขึ้นยืน ขาและเท้าทั้งสองข้างเตรียมตัวจะยืน จะเดิน หรือไม่ก็กระโดด (เพราะมีคุณพ่อคุณแม่ประคองอยู่)
พัฒนาการเด็ก 6 เดือน
- เด็กบางคนสามารถนั่งได้แล้ว แต่อาจมีเอนล้มบ้างบางครั้ง
- ชอบเล่นกระจกเงา
- ชอบเล่นริมฝีปาก
- ชอบเล่นน้ำลายทำให้เป็นฟอง ๆ
พัฒนาการเด็ก 7 เดือน
- เด็กจะนั่งได้มั่นคงขึ้น และจะมีความสุขกับการเอื้อมมือหยิบนั่น หยิบนี่รอบตัว
- เด็กบางคนกลัวคนแปลกหน้า
การที่ลูกคว้าสิ่งของต่าง ๆ ได้รอบตัวนั้น บริเวณที่ลูกเล่น ควรทำให้แน่ใจนะคะว่าไม่มีของมีคมที่เป็นอันตรายต่อลูก รวมไปถึงของเล่นชิ้นเล็ก ๆ ที่สามารถคว้าเข้าปากได้ เหล่านี้ควรเก็บให้ไกลมือ ยิ่งไกลยิ่งดีค่ะ
พัฒนาการเด็ก 8 เดือน
- เริ่มคลานได้
- รู้จักชื่อตัวเอง และหันตามเมื่อมีคนเรียกได้อย่างถูกต้อง
- เริ่มเข้าใจเรื่องของการ “ห้ามทำ” หรือ “หยุดทำ”
- ผูกพันกับคนเลี้ยงดู
- แสดงท่าทางที่อยากให้อุ้มได้ เช่น ชูแขนทั้งสองข้างขึ้น เป็นต้น
- เริ่มหัดพูด
เรื่องของการอุ้ม ไม่ต้องกลัวลูกติดมือนะคะ เพราะการอุ้มจะทำให้ลูกรู้สึกได้ถึงความอบอุ่นและปลอดภัย สร้างความมั่นคงทางอารมณ์ของลูกได้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการสร้าง EF – Executive Function ให้ลูกค่ะ
พัฒนาการเด็ก 9 เดือน
- เริ่มบอกความต้องการของตัวเอง เช่น ชี้บอกว่าจะไปที่โน่น หรืออยากจะได้ของชิ้นนี้ เป็นต้น
- เริ่มออกสำรวจสิ่งต่าง ๆ รอบตัว โดยเฉพาะในตู้เสื้อผ้า ตู้เก็บของ ลิ้นชัก หรือแม้แต่กล่องรองเท้า
- เหนี่ยวเฟอร์นิเจอร์ เพื่อพยุงตัวลุกขึ้นยืน
เมื่อลูกเริ่มเหนี่ยวเฟอร์นิเจอร์ คุณพ่อคุณแม่ต้องระวังมากเป็นพิเศษนะคะ ต้องมั่นใจว่าเฟอร์นิเจอร์เหล่านั้นมั่นคงแข็งแรงมากพอที่จะไม่ทำให้เกิดอันตรายกับลูก
พัฒนาการเด็ก 10 เดือน
- เริ่มเลียนแบบท่าทางได้ เช่น ปรบมือ บ๊ายบาย และส่ายหัวไม่เอา เป็นต้น
- เข้าใจคำพูดสั้น คำถามสั้น ๆ ได้
- เกาะยืนได้คล่องขึ้น เริ่มเกาะแล้วค่อย ๆ ก้าวเดินตามเฟอร์นิเจอร์นั้น ๆ
พัฒนาการเด็ก 11 เดือน
- ชอบโยนของเล่น
- เริ่มตั้งไข่
- หัวเราะเสียงดังเมื่อมีคนมาเล่นด้วย
พัฒนาการเด็ก 12 เดือน
- เริ่มเดินได้
- สื่อสารได้เป็นคำมากขึ้น แบบสั้น ๆ
- สนใจฟังเสียงที่สูง ๆ ต่ำ ๆ
- ชอบดูภาพในหนังสือ หรือหนังสือนิทาน
- เข้าใจประโยคคำถามสั้น ๆ โต้ตอบได้
คุณพ่อคุณแม่ลองหาหนังสือนิทานมาอ่านกับลูกดูนะคะ พร้อมกับพากย์เสียงตัวละครให้ต่างกัน เพื่อเป็นการฝึกความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการค่ะ ซึ่งเป็นหนึ่งในเรื่องของ Quotient (Creative Quotient คือ ความฉลาดในด้านความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จินตนาการ หรือการมีแนวความคิดใหม่ ๆ)