โรคแพ้นมวัว หรือถ้าจะเรียกให้ถูกต้องก็คือ โรคแพ้โปรตีนในนมวัว ปัจจุบันพบว่าเด็กเล็กเป็นโรคนี้มากขึ้น ซึ่งถ้าให้ทารกแรกเกิดกินนมวัว อาการแพ้สามารถเกิดขึ้นได้อย่างเฉียบพลันเลยทีเดียว วันนี้จึงมีข้อมูลเกี่ยวกับโรคแพ้โปรตีนในนมวัวมาฝากค่ะ
สารบัญ
อาการของเด็กที่แพ้นมวัว
โดยทั่วไปจะมีผื่นที่ผิวหนัง คันทั้งตัว มีน้ำมูกไหล มีเสมหะในลำคอหรือหลอดลม หากปล่อยไว้จะทำให้ลูกเป็นโรคปอดอักเสบได้ ในบางรายอาจมีอาเจียนร่วมด้วย
อาการแบบไหนที่ต้องพบคุณหมอ
ให้คุณพ่อคุณแม่ลองสังเกตอาการของลูกดังต่อไปนี้ หากเข้าข่ายให้รีบไปพบคุณหมอทันทีค่ะ
ระบบทางเดินอาหาร
- อาเจียน ปวดท้อง ถ่ายเหลว แบบเฉียบพลันไม่เกิน 2 ชม. หรือภายใน 2-24 ชม. หลังกินอาหาร
- ถ่ายเป็นน้ำ มีมูกเลือดปน
ระบบผิวหนัง
- มีผื่นลมพิษตามผิวหนัง นูนเป็นปื้น
- มีอาการบวมที่ริมฝีปาก ในรายที่มีอาการเฉียบพลันมักจะแสดงอาการไม่เกิน 2 ชม. หลังกินอาหาร
- มีผื่นสาก ๆ คันบริเวณตามตัว ส่วนใหญ่จะเป็นบริเวณใบหน้า แก้ม ข้อศอก ข้อพับ เข่า ซอกคอ และตามตัว บางรายอาจเป็นหลายอาทิตย์กว่าจะเกิดอาการ
ระบบทางเดินหายใจ
- มีน้ำมูกไหล ไอ จาม คันตา น้ำตาไหล หายใจไม่สะดวก หอบ ถ้าฟังปอดจากหูฟังของคุณหมอจะได้ยินเสียงวี๊ด
หากแพ้อย่างรุนแรง
สามารถเกิดได้จากทั้ง 3 ระบบข้างต้นที่กล่าวมา ซึ่ง จะมีผื่นลมพิษร่วมกับเหนื่อยหอบ แน่นหน้าอก อาจหมดสติจากความดันโลหิตต่ำหรือช็อค หากได้รับการรักษาไม่ทันท่วงที อาจทำให้เสียชีวิตได้ และในบางรายต้องพกยากู้ชีพฉุกเฉินตลอดเวลา
สาเหตุที่ทำให้ลูกแพ้นมวัว
- ส่วนใหญ่แล้วทารกที่แพ้โปรตีนในนมวัว จะมีคุณพ่อหรือคุณแม่ที่เป็นภูมิแพ้มาก่อน ไม่ว่าจะแพ้อากาศหรือแพ้อาหาร หรือแม้แต่บางรายทารกก็แพ้โปรตีนนมวัวได้ ในขณะที่คุณพ่อคุณแม่มีอาการเลยก็ได้
- แม่ที่ดื่มนมวัวขณะตั้งครรภ์ แล้วจะทำให้ลูกมีโอกาสแพ้โปรตีนนมวัวหรือเปล่านั้น ข้อนี้ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจน เพราะทารกบางรายก็ไม่ได้อาการแพ้แต่อย่างใด
- หากทารกไม่ได้กินนมแม่ ก็มีส่วนที่จะทำให้ลูกแพ้โปรตีนนมวัวได้
การทดสอบเพื่อยืนยันโรค
คุณพ่อคุณแม่อาจสงสัยว่าแล้วจะมีการตรวจวินิจฉัยและยืนยันโรคด้วยวิธีการใดและอย่างไร วันนี้เรามาดูกันเลยค่ะ
ประวัติในการใช้ชีวิตในแต่ละวัน
โดยคุณหมอจะขอให้จดรายละเอียดรายการอาหารและระยะเวลาที่เกิดอาการในช่วง 1-2 สัปดาห์ เพื่อประกอบการวินิจฉัย เพราะคุณหมอจะให้น้ำหนักไปที่ปฏิกิริยาหลังการกินอาหารมากที่สุด อาทิ ชนิดของอาหารที่กิน ระยะเวลาหลังจากการกินอาหาร ความรุนแรงของอาการ ประวัติย้อนหลังที่อาจสงสัยว่าจะแพ้อาหารชนิดนั้น ๆ มาก่อน รวมไปถึงในบางรายที่มีอาการเรื้อรัง เป็น ๆ หาย ๆ
ทำการทดสอบผิวหนัง (Skin prick test)
เป็นการทดสอบที่น่าเชื่อถือมากที่สุด โดยเฉพาะในการแพ้แบบเฉียบพลัน เพราะสามารถสอดคล้องกับอาการได้ดี และยังเป็นวิธีที่นิยมใช้มากที่สุด โดยผู้ที่จะทำการทดสอบต้องงดกินยาแก้แพ้ทุกชนิดอย่างน้อย 10 วันก่อนเข้ารับการทดสอบ หรือหากต้องกินยากลุ่มอื่นอยู่ควรแจ้งคุณหมอให้ทราบก่อนนะคะ
การเจาะเลือด
เป็นวิธที่ตรวจหาแอนตี้บอดี้ต่ออาหารแต่ละชนิด แต่วิธีนี้ไม่สามารถใช้ได้กับการแพ้ทางผิวหนังนะคะ
ลูกแพ้นมวัวจะดูแลรักษาอย่างไร
หากได้ข้อสรุปแล้วว่าลูกเป็นโรคแพ้โปรตีนในนมวัว ให้คุณพ่อคุณแม่เปลี่ยนมาเป็นนมพิเศษแทน ในประเทศไทยมีอยู่ 4 ด้วยกันคือ
- นมที่มีโปรตีนนมวัวย่อยละเอียด
- นมที่มีโปรตีนเป็นกรดอะมิโน
- นมจากเนื้อไก่
- นมข้าวอะมิโน เป็นนมชนิดที่มีโปรตีนเป็นกรดอะมิโน และมีน้ำตาลที่มาจากแป้งข้าวเจ้า
เมื่อคุณพ่อคุณแม่เปลี่ยนจนมั่นใจแล้วว่าลูกเหมาะกับนมชนิดใดก็ค่อยให้ลูกดื่มชนิดนั้นต่อเนื่องไปอีก 6 เดือน แล้วค่อยหาทางปรับเปลี่ยนมาเป็นนมวัวในภายหลัง
หากคุณพ่อคุณแม่หมั่นใส่ใจลูกน้อย คอยสังเกตอาการที่ผิดปกติ โรคนี้สามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยอัตราการรักษาให้หายขาดในทารกแรกเกิดจนถึง 1 ขวบ มีโอกาสได้มากถึง 70% โดยประมาณเลยนะคะ
อ้างอิง
โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล
โรงพยาบาลสมิติเวช