เชื่อว่าคุณพ่อคุณแม่มือใหม่หลาย ๆ คน มักจะค้นหาข้อมูลที่เกี่ยวกับสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นกับลูกใช่ไหมล่ะคะ? แต่บางครั้งสิ่งที่เป็นพื้นฐานก็สำคัญมากเช่นกัน อย่างเช่นเรื่องที่เรานำมาหยิบยกพูดคุยกันในวันนี้ นั่นก็คือ สรีระทั่วไปของทารกแรกเกิดที่เป็นปกติ เพราะสิ่งนี้จะใช้เป็นเกณฑ์ในการวัดได้ว่า ร่างกายส่วนไหนหรือพัฒนาการทางด้านร่างกายส่วนไหนของลูกผิดปกติไป
สรีระทั่วไปของทารกแรกเกิดที่ปกติ
น้ำหนัก
ทารกแรกเกิดในประเทศไทยจะมีน้ำหนักที่ 3,000 กรัม มีความยาวของลำตัวอยู่ที่ 50 เซนติเมตร ศีรษะจะโตกว่าตัว แต่ก็ยังสามารถเคลื่อนไหวได้ตามปกติ หรือหากจับทารกนอนคว่ำ ทารกก็ยังสามารถหายใจได้อย่างปกติ และจะสะดุ้งเมื่อได้ยินเสียงดัง
กลับกันหากลูกน้อยนอนนิ่ง ไม่สะดุ้ง ไม่ตอบสนอง เป็นไปได้ว่าอาจมีความปกติเกี่ยวกับสมอง
ผิวหนัง
ผิวของทารกจะมีความบางมาก และจะใสจนเห็นเส้นเลือดฝอยได้ชัดเจนในบางจุด สีผิวมักจะมีสีชมพูหรือสีแดง มีขนอ่อนตามตัว แต่ถ้าทารกมีภาวะตัวเหลืองก็จะสามารถสังเกตได้จากตา ซึ่งตาขาวก็จะมีสีเหลืองอ่อน พบมากในช่วง 2-3 วันแรกหลังคลอด หากพบอาการนี้ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยได้อย่างถูกต้อง
ศีรษะ
ขนาดของศีรษะทารกโดยทั่วไปเฉลี่ยแล้วจะมีเส้นรอบวงอยู่ที่ 35 เซนติเมตร กระหม่อมหรือตำแหน่งที่อยู่กลางศีรษะ จะมีช่องอยู่ เนื่องจากกะโหลกยังขึ้นไม่เต็ม ส่วนนี้คุณพ่อคุณแม่ต้องระวังมากเป็นพิเศษ ปกติแล้วกะโหลกศีรษะส่วนนี้จะเต็มก็เมื่ออายุประมาณ 1 ปี 6 เดือน
สะดือ
หลังคลอดทารกจะยังมีสายสะดือติดอยู่ มีลักษณะขาวขุ่น เป็นเยื้อหุ้มที่สามารถมองเห็นเส้นเลือดดำ ซึ่งสายสะดือจะหลุดได้เองภายใน 7-10 วัน แต่จะเร็วหรือช้ากว่านี้ก็ไม่ได้มีอันตรายอะไรค่ะ
ขา
ในที่นี้คือ ขาโก่ง เราจะเห็นได้ว่าทารกแรกเกิด ส่วนขานั้นจะโก่งแต่เป็นความโก่งธรรมชาติค่ะ แนะนำว่าไม่ควรดัดขาลูกเด็ดขาด เพราะเสี่ยงต่อการบาดเจ็บได้ ซึ่งเมื่อลูกเริ่มโตขึ้นอาการขาที่ดูโก่งนี้จะค่อย ๆ หายไปค่ะ เฉลี่ยแล้วเมื่อเด็กอายุประมาณ 2 ปี
การหายใจ
ทารกแรกเกิดมักหายใจเร็วกว่าเด็กโตเกือบเท่าตัว ใน 1 นาทีทารกจะหายใจประมาณ 30-40 ครั้ง ให้สังเกตว่าทารกไม่ได้มีอาการเหนื่อย หรือหอบ หรือมีอาการตัวเขียว แบบนี้ถือว่าปกติค่ะ
อุจจาระ
หลังคลอด ทารกจะถ่ายอุจจาระภายใน 24 ชั่วโมง ลักษณะของอุจจาระจะมีสีดำ หรือ เรียกว่า “ขี้เทา” จากนั้นหากทารกได้ทานนมแล้ว ลักษณะและสีของอุจจาระก็จะค่อย ๆ เปลี่ยนไปเป็นสีเหลือง (ซึ่งถือว่าปกติ) ช่วงนี้จะใช้เวลาประมาณ 4-5 วัน และถ้าหากทารกได้รับนมแม่ เขาจะอุจจาระหลังทานนมเกือบทุกครั้ง โดยอาจจะอุจจาระ 3-6 ครั้งต่อวัน
ช่องคลอด
สำหรับทารกแรกเกิดเพศหญิง อาจมีเลือดออกทางช่องคลอดเล็กน้อย เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนจากแม่สู่ลูก โดยจะเกิดหลังคลอดแล้ว 3-4 วัน
เต้านม
เต้านมของทารกแรกเกิดทั้งเพศชายและเพศหญิง ส่วนเต้านมจะมีลักษณะที่นูนขึ้นมาเล็กน้อย หรือบางคนอาจมีน้ำนมไหลออกมาเล็กน้อย ไม่น่ากังวล เหล่านี้คือ การเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติหลังจากที่ลูกน้อยได้ออกจากท้องคุณแม่ แต่ที่สำคัญ คือ ไม่ควรบีบหรือเค้นออก เนื่องจากอาจทำให้เต้านมเกิดการอักเสบได้ แนะนำว่าคุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องทำอะไร เดี๋ยวก็จะหายได้เองค่ะ
จากข้อมูลข้างต้นที่กล่าวมา ล้วนแล้วแต่เป็นเรื่องปกติของทารกแรกเกิดนะคะ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถใช้เป็นเกณฑ์ในการตัดสินได้เลยค่ะ ว่าถ้าทารกแรกเกิดมีอาการหรือมีลักษณะที่ผิดไปจากนี้ ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าลูกอาจมีความผิดปกติ แต่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรตระหนกนะคะ และควรพาไปพบแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัย และรับการรักษาที่ถูกต้องต่อไป เพราะบางครั้งอาการที่ผิดปกติอาจเป็นเรื่องเล็กน้อยค่ะ