โกนผมไฟเด็กถือว่าเป็นแนวทางการเลี้ยงลูกที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่คุณแม่ทุกคนเริ่มจำความได้ เรามักจะเห็นคุณพ่อคุณแม่ หรือญาติ ๆ ภายในครอบครัวโกนผมไฟให้น้องจนกระทั่งเมื่อเรามามีครอบครัวและมีลูกก็ยังคงทำสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบันเมื่อลูกมีอายุครบ 1 เดือน เพราะเชื่อว่าการโกนผมไฟเด็กจะช่วยให้ลูกเลี้ยงง่าย ไม่งอแง มีร่างกายแข็งแรงไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ
สารบัญ
การโกนผมไฟ คืออะไร?
จะเป็นพิธีกรรมทที่ทำต่อกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ปู่ ย่า ตา ยาย โดยจะทำเมื่อเด็กทารกมีอายุครบ 1 เดือน แต่จะทำได้ก็จะต้องมีการกำหนดฤกษ์จากวันเดือนปีเกิดและก็มักจะให้พระอาจารย์ที่วัดหรือให้โหราจารย์ช่วยดูฤกษ์ดีให้จากนั้นเมื่อถึงฤกษ์จึงจะสามารถทำพิธีโกนผม โกนคิ้ว ตัดเล็บมือเล็บเท้าของเด็กได้ ซึ่งในแต่ละภูมิภาคก็จะมีพิธีกรรมที่แตกต่างกันไปตามความเชื่อ สำหรับปัจจุบันนี้หลายครอบครัวก็ยังทำต่อมาเรื่อย ๆ จากรุ่นสู่รุ่น และพบว่ามักจะถือฤกษ์สะดวกมากกว่าสำหรับวิธีโกนผมไฟเองโดยให้เป็นวันเกิดเมื่อครบ 1 เดือนของลูกก็ได้ แต่หากยังไม่สะดวกก็สามารถจะเลื่อนไปได้อีก เพราะอย่างไรแล้ววันเกิดลูกก็ถือว่าเป็นฤกษ์ดีอยู่เสมอ
อุปกรณ์ในการโกนผมไฟเด็ก
- กรรไกรและปัตตาเลี่ยน
- ใบบัว 1 ใบไว้รองเส้นผมสามารถหาได้ตามสระบัว
- ดอกอัญชัน ขอได้ตามบ้านที่มีต้นอัญชันหรือจะซื้อก็มีขาย
- ขมิ้นผง สำหรับแก้ผดผื่นร้อน
- สบู่เหลวเด็กสูตรอ่อนโยน
เหตุผลที่ใช้ปัตตาเลี่ยนแทนการใช้ใบมีดในปัจจุบันนี้เชื่อว่าคุณพ่อคุณแม่ยุคดิจิตอล มักจะมีวิธีโกนผมไฟเองหรือสามารถจะโกนให้ลูกเองได้ซึ่งปัตตาเลี่ยนจะสะดวกในการใช้งานได้มากกว่าการใช้ใบมีด ทำให้ศีรษะของลูกเรียบเนียนได้มากกว่ามีระบบเสียงเงียบให้เลือกใช้ อีกทั้งยังแน่ใจได้ว่าจะไม่เป็นอันตรายกับศีรษะของลูกอย่างแน่นอน ถึงแม้ว่าจะโกนผมให้ขณะที่ลูกยังตื่นอยู่ก็ตาม
วิธีโกนผมไฟเองสำหรับครอบครัวยุคดิจิตอล
ปัจจุบันนี้การโกนผมไฟเด็กอาจจะไม่จำเป็นต้องมีพิธีกรรมใหญ่โต โดยส่วนมากจะทำแบบง่ายเป็นพิธีภายในบ้านหรือเพื่อความเป็นสิริมงคลก็จะอุ้มเด็กไปที่วัดพร้อมกับอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่เตรียมไว้เพื่อให้พระสงฆ์ที่นับถือตัดให้ก่อนเพื่อความเป็นมงคล โดยมีขั้นตอน ดังนี้
- พระอาจารย์จะสวดคาถาเพื่อเป็นสิริมงคลต่อเด็ก
- พระสงฆ์จะตัดโคนผมเล็กน้อยลงไปไว้บนใบบัว จบจากขั้นตอนนี้คุณพ่อคุณแม่ของเด็กก็สามารถจะพาลูกกลับมาบ้านเพื่อทำพิธีต่อเองที่บ้านได้
- ให้ญาติผู้ใหญ่ที่นับถือภายในบ้าน ปู่ ย่า ตา ยาย ที่เป็นศูนย์รวมทางจิตใจของบ้านทำการตัดผมต่อ
- คุณพ่อคุณแม่ทำการโกนผมที่เหลือและโกนคิ้วให้เกลี้ยงได้เลย ส่วนผมที่ตัดมาแล้วให้ใส่ไว้บนใบบัวส่วนหนึ่งเพื่อที่จะเอาไปลอยน้ำ อีกส่วนเก็บไว้บนหัวนอนของเด็กหรือใต้หิ้งพระเพื่อให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่มีอยู่ภายในบ้านช่วยคุ้มครองตามความเชื่อของแต่ละบุคคล
การดูแลผมและหนังศีรษะหลังจากโกนผมไฟเด็กแล้ว
การโกนผมไฟเด็ก ถือเป็นกุศโลบายอย่างหนึ่งที่จะช่วยให้ศีรษะของลูกสะอาดจากระยะเวลา 1 เดือนที่ถึงแม้จะเช็ดทำความสะอาดไขมันที่อยู่ตามตัวลูกและหนังศีรษะแล้วก็ยังคงตกค้างและเป็นแผ่นคราบไขมันที่เกาะอยู่ซึ่งได้มาตั้งแต่ตอนคลอด อีกทั้งยังช่วยให้ผมหรือคิ้วที่ขึ้นมาใหม่ดกดำเป็นเส้นผมที่มีสุขภาพดีเรียงกันสวยงาม เมื่อยาวได้สักระยะจะเห็นว่าแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง
การใช้ดอกอัญชัน
ปู่ ย่า ตาย ยาย มักจะนำดอกอัญชันมาขยี้และนำไปเขียนที่คิ้วของเด็กที่โกนผมไฟ หลังทำความสะอาดเนื้อตัวลูกเรียบร้อยแล้ว เพราะเชื่อว่าจะทำให้ผมหรือคิ้วที่ขึ้นมาใหม่เป็นเส้นสวย ดกดำ
การใช้ขมิ้น
เด็กเล็กบางคนจะมีเหงื่อออกง่าย และมักจะมีผดผื่นขึ้นตามศีรษะหรือตามซอกคอ โดยหลังจากโกนผมไฟไปแล้วจะใช้ขมิ้นผสมน้ำเพื่อทาบาง ๆ บนศีรษะของเด็ก เป็นการช่วยลดอาการผดผื่น หรือผื่นคันให้กับเด็กเพื่อที่จะได้นอนหลับสบาย ไม่งอแง
หมั่นสระผม
หลังจากโกนผมไฟเด็กไปสักระยะคุณแม่จะต้องหมั่นสระผมให้ลูกด้วยผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิวเด็กและทาโลชั่นเพื่อไม่ให้ศีรษะของลูกแห้ง ในช่วงแรกหลังจากที่มีการโกนผมไฟแล้วควรจะต้องสวมหมวกเพื่อสร้างความอบอุ่นและป้องกันไม่ให้ลูกเป็นไข้หวัดได้
สำหรับพิธีกรรมโกนผมไฟเด็กพิธีใหญ่มักจะพบเห็นได้น้อยลงมากในปัจจุบันนี้ แต่สำหรับหลายครอบครัวก็ยังคงมีความเชื่อและยังคงทำสืบต่อกันมาจนกลายเป็นวัฒนธรรมหรือวิถีชีวิตเมื่อลูกมีอายุครบ 1 เดือนเพื่อความสบายใจทั้งของคนในครอบครัว ทั้งของคุณพ่อคุณแม่ ถึงแม้จะเป็นเพียงพิธีกรรมขนาดเล็กที่สามารถจะจัดการกันเองได้ภายในครอบครัวก็ยังคงเป็นไปตามความเชื่อที่ว่าอยากให้ลูกเลี้ยงง่าย จะได้เติบโตมาเป็นผู้ใหญ่ที่ดี มีสุขภาพแข็งแรงนั่นเอง