อีกหนึ่งเรื่องที่คนที่เป็นพ่อเป็นแม่ห่วงก็คือเรื่อง “พัฒนาการของลูก” ซึ่ง ไม่ว่าจะเป็นพัฒนาการด้านร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านอารมณ์ หรือด้านสติปัญญา อย่างน้อยก็อย่าให้ช้าเกินไปเป็นใช้ได้ เพราะเด็กแต่ละคนต่างกัน พัฒนาการในด้านต่างๆ ก็ต่างกัน เร็ว-ช้า แต่สิ่งหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกได้คือ วิธีการเลี้ยงลูกค่ะ หมายรวมถึงเรื่องของการเล่นของเล่นในแบบต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการกระตุ้นพัฒนาการ ว่าแต่จะเล่นอย่างไรให้ได้ประโยชน์ด้วย สนุกด้วย และเป็นการกระตุ้นพัฒนาการไปด้วย หรือถ้าต้องการเสริมพัฒนาการเฉพาะด้านจะต้องเล่นของเล่นอะไรดี? วันนี้โน้ตมีคำตอบค่ะ
สารบัญ
ของเล่นกระตุ้นพัฒนาการด้านร่างกาย
สำหรับพัฒนาการด้านร่างกายนี้ สามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ พัฒนาการกล้ามเนื้อมัดใหญ่ และพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดเล็ก
พัฒนาการกล้ามเนื้อมัดใหญ่
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ ได้แก่ กล้ามเนื้อต้นขา กล้ามเนื้อสะโพก กล้ามเนื้อหน้าอก เป็นต้น
ของเล่นที่กระตุ้นพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดใหญ่
แบ่งออกได้เป็น 2 ส่วน ดังนี้
- เครื่องเล่นในสนามเด็กเล่น เช่น ชิงช้า ไม้กระดก ไม้ลื่น สะพานเชือก บันไดงู กระดานทรงตัว อุโมงค์ เป็นต้น
- ของเล่นอื่น ๆ เช่น รถจักรยานขนาดเล็ก รถถีบ หรือรถลาก เป็นต้น
พัฒนาการกล้ามเนื้อมัดเล็ก
กล้ามเนื้อมัดเล็ก ได้แก่ กล้ามเนื้อนิ้วมือ และกล้ามเนื้อตา เป็นต้น เป็นกล้ามเนื้อที่เอาไว้หยิบจับสิ่งต่างๆ
ของเล่นที่กระตุ้นพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดเล็ก
แบ่งออกได้เป็น 2 ส่วน ดังนี้
- ฝึกการใช้กล้ามเนื้อมือกับสายตา เช่น การเล่นรูดซิป การร้อยลูกปัด หรือการหนีบไม้หนีบเล่น ร้อยเชือก ร้อยดอกไม้ เรียงสี เป็นต้น แต่คุณพ่อคุณแม่ควรดูแลลูกอย่างใกล้ชิดนะคะ
- ของเล่นอื่น ๆ เช่น การต่อบล็อกไม้ บล็อกพลาสติก บล็อกชุด บล็อกกลวง หรือตัวต่อพลาสติกต่างๆ เป็นต้น
ของเล่นกระตุ้นพัฒนาการด้านอารมณ์
พัฒนาการด้านอารมณ์ คือ พัฒนาการที่เด็กสามารถแสดงความรู้สึกต่าง ๆ ได้ เช่น รัก ชอบ พอใจ ไม่พอใจ โกรธ เกลียด กลัว ตลอดจนเด็กสามารถที่จะแยกแยะความรู้สึก ความลึกซึ้ง การควบคุมอารมณ์ได้อย่างเหมาะสม ยิ่งไปกว่านั้นถ้าเด็กสามารถสร้างความรู้สึกที่ดีและนับถือตัวเองได้ยิ่งดีค่ะ เพราะสิ่งนี้จะเป็นส่วนสำคัญของพัฒนาการด้านสังคมในอนาคต หากเด็กได้รับการกระตุ้นพัฒนาการด้านอารมณ์ที่ดีและเหมาะสม เค้าจะสามารถเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่สามารถจัดการกับอารมณ์ของตนเองได้และเข้าใจอารมณ์ของคนอื่นได้ดี สามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
ของเล่นที่กระตุ้นพัฒนาการด้านอารมณ์
แบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่
- เครื่องดนตรี ได้แก่ กรับ รำมะนา กลอง อังกะลุง เครื่องเคาะจังหวะต่างๆ เป็นต้น
- อุปกรณ์สำหรับทำงานศิลปะ ได้แก่ สีโปสเตอร์ สีเทียน สีไม้ สีน้ำ ดินน้ำมัน แป้งโด ดินเหนียว ปั้นขี้เลื่อย กรรไกร กาว การพับกระดาษ การฉีก และการปะกระดาษ เป็นต้น
ของเล่นกระตุ้นพัฒนาการด้านสติปัญญา
พัฒนาการด้านสติปัญญา หมายถึง การที่เด็กสามารถเรียนรู้ และปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ได้อย่างรวดเร็ว มีความสามารถในด้านการจดจำ การรู้จักคิด รวมถึงการใช้เหตุผลในการคิดแก้ไขปัญหา โดยสิ่งเหล่านี้เด็ก ๆ จะเรียนรู้ผ่านการประสาทสัมผัสทั้งห้า คือ การจับต้อง การมองเห็น การได้ยิน การรู้รส และการได้กลิ่น ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้เด็กมีพัฒนาการด้านสติปัญญาได้เป็นอย่างดี
ของเล่นที่กระตุ้นพัฒนาการด้านสติปัญญา
เป็นเกมที่ส่งเสริมให้เด็กเล่นแล้วรู้จักเรียนรู้ รู้จักสังเกต และรู้จักการนำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ซึ่งเกมที่ใช้ในการฝึกทักษะในด้านต่าง ๆ จะมีทำไว้เป็นกล่องหรือเป็นเซ็ท เป็นเกมที่มีกฎเกณฑ์ มีกติกา ที่กำหนดขอบเขตเอาไว้ชัดเจน ได้แก่ เกมภาพสัมพันธ์ เกมภาพตัดต่อ เกมจับคู่ เกมตารางความสัมพันธ์ หรือเกมต่อแต้มอย่างโดมิโน เป็นต้น
เพราะพัฒนาการของลูกเป็นสิ่งสำคัญ จริงอยู่ที่เด็กแต่ละคนมีพัฒนาการที่ช้าหรือเร็วต่างกันบ้าง แต่จะเป็นสิ่งที่ดีกว่า หากคุณพ่อคุณแม่ใส่ใจและดูแลลูกน้อยให้ลูกน้อยได้มีพัฒนาการที่สมบูรณ์สมวัย (แม้บางอย่างอาจมีช้าไปบ้างก็ไม่เป็นไร ไม่ต้องกดดันลูกนะคะ) ด้วยการเล่นกับลูก เพราะการเล่นกับลูกนอกจากจะเป็นการกระตุ้นในเรื่องของพัฒนาการแล้ว ยังเป็นการสร้างความสัมพันธ์ สร้างรอยยิ้มให้คนทั้งครอบครัวอีกด้วยนะคะ