หลายเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่พูดแล้วพูดอีก สอนซ้ำแล้วซ้ำเล่า แต่ลูกก็ยังทำผิดอีก จนคุณพ่อคุณแม่อาจจะรู้สึกว่าเหนื่อยใจจังเลย ทำไมลูกไม่จำ ในหัวของคุณพ่อคุณแม่ตอนนี้มีแต่คำถามว่า “ทำไม?” เต็มไปหมด แต่โน้ตอยากให้คุณพ่อคุณแม่ลองคิดในหลาย ๆ ด้านค่ะ ว่าในเมื่อเราพยายามที่จะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมลูกแล้ว แต่ลูกก็ยังไม่เปลี่ยนสักที เพราะฉะนั้น “ทำไมเราไม่เปลี่ยนที่คุณพ่อคุณแม่ก่อนล่ะคะ เพื่อให้ลูกได้ทำตาม?”
สารบัญ
วิธีปรับพฤติกรรม เพื่อไม่ให้ลูกทำผิดแล้วผิดอีก
การปรับพฤติกรรมในที่นี้ เราจะไม่ได้หมายถึงปรับพฤติกรรมลูกนะคะ แต่เป็น “การปรับพฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่” แทน ไปติดตามกันดีกว่าค่ะว่ามีอะไรอีกบ้างนะที่คุณพ่อคุณแม่อย่างเราต้องปรับเพื่อลูกน้อย
ปรับเปลี่ยนทางความคิด
เริ่มจากการะเปลี่ยนคำถามในใจคุณพ่อคุณแม่ก่อนเลยค่ะ
จาก “ทำไมลูกถึงทำผิดแล้ว ผิดอีก ผิดซ้ำ ๆ” เปลี่ยนเป็น “อะไรที่ทำให้ลูกทำผิดซ้ำ ๆ”
เพื่อเรียกร้องความสนใจจากคุณพ่อคุณแม่
เด็กที่มีร่างกายปกติครบ 32 มีพัฒนาการตามปกติ (อาจมีช้าบ้าง เร็วบ้างแต่บวกลบแล้วไม่เกินเกณฑ์) รู้และเข้าใจว่าอะไรที่ควรทำ อะไรที่ไม่ควรทำ แต่ก็ยังทำ ทำผิดซ้ำแล้วซ้ำอีก สาเหตุอาจมาจากเมื่อเขาทำผิดแล้ว คุณพ่อคุณแม่ให้ความสนใจ ทุกคนให้ความสนใจเขา เพราะเวลาที่เขาทำอะไรได้ถูกต้อง คุณพ่อคุณแม่ก็ไม่ได้ใส่ใจ ไม่ได้ให้ความสำคัญ หรือไม่ได้สนใจเขา รวมถึงมองไม่เห็นเรื่องดี ๆ ที่เขาทำ เพราะฉะนั้น เขาจึงเลือกที่จะทำผิดดีกว่า
มีพัฒนาการในด้านต่าง ๆ ที่ล่าช้า
อย่างที่คุณพ่อคุณแม่ทราบกันดีว่าเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน มีพัฒนาการในด้านต่าง ๆ ที่ต่างกัน เด็กบางคนก็ไม่ได้อยากทำผิด แต่เป็นเพราะเขามีปัญหาซึ่งปัญหานั้นอยู่เหนือการควบคุมของตัวเขาเอง อาทิ เด็กบางคนมีลักษณะสมาธิสั้น มีพัฒนาการที่ล่าช้าไม่ว่าจะเป็นทั้งทางร่างกาย สติปัญญา สังคม รวมถึงด้านการสื่อสาร ดังนั้นจึงกลายเป็นว่าการที่ลูกทำผิดซ้ำ ๆ นี้ เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าคุณพ่อคุณแม่ควรพาลูกไปปรึกษาคุณหมอแล้วล่ะค่ะ
สาเหตุที่ลูกเรียกร้องความสนใจ
- ครอบครัวไม่มีเวลาที่มีคุณภาพให้ : การได้มีเวลาอยู่กับลูก คุณพ่อคุณแม่ควรทำกิจกรรมที่สนุกและสร้างสรรค์ แสดงออกถึงความรัก เช่น กอดเขา หอดเขา เป็นต้น
- ลูกอาจต้องการเวลาเพื่อปรับตัว : เช่นคุณพ่อคุณแม่มีน้องใหม่ คุณพ่อคุณแม่ควรแบ่งเวลามาอยู่กับเขาส่วนตัวซักวันละ 1 ชั่วโมง
- ลูกอาจมีปัญหาที่โรงเรียน : ถูกเพื่อนแกล้งหรืออาจถูกกดดันอะไรบางอย่าง
- ลูกแบกรับความคาดหวังมากเกินไป : ในลักษณะที่ให้ลูกทำอะไรเกินตัว
ปรับเปลี่ยนด้านการตอบสนอง
สังเกตง่าย ๆ ค่ะ ถ้าลูกทำผิด แล้วเราดุลูกแล้ว แต่เขาก็ยังทำผิดซ้ำ แสดงว่าวิธีนี้ไม่ได้ผล เพราะฉะนั้นให้คุณพ่อคุณแม่ลองเปลี่ยนวิธีการตอบสนองจาก
“เมื่อลูกทำเราจะลงโทษทันที มาเป็น นั่งทบทวนกับลูกว่าเขาทำอะไรและควรทำเช่นไร”
วิธีตอบสนองลูกเมื่อลูกทำผิดซ้ำ
- คุยอย่างเป็นกลาง : ไม่ใช่พูดกับลูกว่า “บอกกี่ครั้งกี่หนแล้วว่าอย่าทำแบบนี้” แต่เปลี่ยนเป็นให้ถามลูกว่า “เมื่อกี้ลูกทำอะไร?” “ทำไมถึงทำแบบนั้น?” หลังจากนั้นบอกลูกเลยค่ะว่าอยากให้ลูกอะไร? อย่างไร?
- ยืนยันความรู้สึกกับลูก : เช่น “พ่อแม่รักลูกมากนะ แต่พ่อแม่ก็เสียใจที่เห็นลูกทำแบบนั้น” ซึ่งดีกว่าการที่ไปตำหนิลูก สร้างบาดแผลในใจให้ลูก
ปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อม
เริ่มจากในครอบครัวก่อนค่ะ เช่น คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรทะเลาะกันต่อหน้าลูก ใช้อารมณ์ในกาสอนลูก สร้างบรรยากาศไม่ดีภายในบ้าน เพราะฉะนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรตั้งกติการให้ชัดเจน แบ่งเวลาให้ดี ทุกคนต้องทำตามกติกา ไม่ใช่แค่ลูกคนเดียว จัดเวลาให้สอดคล้องกัน ก็จะช่วยให้พ่อแม่ลูกมีเวลาให้กันมากขึ้น เข้าใจกันมากขึ้น
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในช่วงแรก ๆ ลูกอาจจะงง ๆ ยังไม่กล้าคุย ไม่กล้าปิดใจเท่าไหร่ แต้ถ้าคุณพ่อคุณแม่ทำแบบนี้ไปเรื่อย ๆ วันหนึ่งลูกจะยอมเปิดใจได้เองค่ะ แล้วเมื่อนั้นคุณพ่อคุณแม่จะรู้สึกได้เลยว่าการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมลูก ไม่ให้ลูกทำผิดซ้ำ ๆ นั้นมันไม่ยากอย่างที่คิด