คุณแม่ที่เพิ่งคลอดลูกน้อยใหม่ ๆ ต้องดูแลร่างกายและแผลฝีเย็บให้ดี เพื่อป้องกันการอักเสบและป้องกันการติดเชื้อของแผล เพราะถ้าหากแผลติดเชื้อขึ้นมาแล้วจะทำให้เกิดความยุ่งยากในการดูแลร่างกายพอสมควรทีเดียว และที่สำคัญคือ ลูกน้อยรอคุณแม่มาดูแลให้นมอยู่ วันนี้แม่โน้ตจึงได้นำข้อมูลที่เป็นข้อห้ามของคุณแม่หลังคลอดมาฝากค่ะ
สารบัญ
8 ข้อห้ามหลังผ่าคลอด
ห้ามกังวล จนเครียด
ในชีวิตจริงมันคงเป็นไปไม่ได้หากจะไม่ให้คุณแม่หลังคลอดไม่มีความกังวลอะไรเลย เพราะไหนจะเจ็บแผลผ่าคลอด ไหนลูกจะร้องหิวนม ไหนจะยังขยับตัวได้ไม่สะดวก ไหนจะห่วงว่าน้ำนมจะพอเลี้ยงลูกไหม และอีกหลาย ๆ เรื่อง เอาจริง ๆ คือ กังวลได้บ้างค่ะ แต่ไม่ควรเอาทุกเรื่องมาสุมหัวในคราวเดียว เพราะจะเครียดเอาได้ ซึ่งผลกระทบจากความเครียดนี้จะส่งผลให้น้ำนมคุณแม่น้อยลงได้
คำแนะนำเพื่อลดความกังวล
หาคนที่สามารถพูดคุย และรับฟังอย่างเข้าใจ อาจเป็นสามี ปู่ ย่า ตา หรือยาย ก็ได้ค่ะ เพื่อลดความอึดอัดและความหนักใจลง ซึ่งบางครั้งบุคคลเหล่านี้อาจมีคำแนะนำดี ๆ ให้ด้วยก็เป็นได้นะคะ หรือไม่ก็ให้คุณแม่หางานอดิเรกทำง่าย ๆ ที่ทำแล้วสบายใจ เช่น การอ่านหนังสือเล่มโปรด หรือการฟังเพลง แบบนี้ก็จะช่วยให้คุณแม่ได้ผ่อนคลายมากขึ้นค่ะ
ห้ามกินของแสลง
ของแสลงที่ว่า ได้แก่ อาหารหมักดอง อาหารที่ค้างคืน ยาดองเหล้า ผักและผลไม้บางชนิด เพราะอาจส่งผลทำให้ท้องอืด หรือท้องเสียได้ ส่วนสมุนไพรหรือยาบางชนิดที่ระบุว่ามีสรรพคุณช่วยขับน้ำคาวปลาหรือ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว รวมถึงช่วยเพิ่มน้ำนมหลังคลอด เหล่านี้ไม่ควรกินนะคะ เพราะอาจมีส่วนผสมของเสตียรอยด์ อย่าลืมนะคะว่าหลังคลอดคุณแม่ต้องให้นมลูกน้อยด้วย ซึ่งสารเสตียรอยด์สามารถส่งผ่านไปยังลูกน้อยได้ผ่านน้ำนมค่ะ
คำแนะนำในการกินอาหาร
ควรเน้นอาหาร 5 หมู่ ถ้าคุณแม่ไม่แน่ใจว่าอาหารชนิดใดที่กินได้หรือกินไม่ได้ สามารถติดตามเพิ่มได้จากบทความนี้ค่ะ >> ผักและผลไม้ที่คุณแม่หลังคลอดทานได้ ทานดี
ห้ามออกกำลังกายหนัก
สำหรับคุณแม่ที่คลอดลูกด้วยวิธีการผ่าคลอด แน่นอนค่ะมันต้องเจ็บแผลอยู่แล้วแหละค่ะ ใครจะเผลอไปออกกำลังกายหนัก แต่สำหรับคุณแม่ที่คลอดด้วยวิธีธรมชาติ ก็จะมีแผลฝีเย็บเหมือนกันค่ะที่ต้องดูแล อาจคิดว่าออกกำลังนิดหน่อยคงไม่เป็นไร แต่รู้หรือไม่คะว่ายิ่งออกกำลังกายหนักมากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งกระทบกระเทือนต่อมดลูกมากเท่านั้น
คำแนะนำในการออกกำลังกายหลังคลอด
หากคุณแม่ต้องการออกกำลังกายจริง ๆ ควรเริ่มเบา ๆ ก่อน และเลือกท่าที่ไม่กระทบกับแผลฝีเย็บ และมดลูก ซึ่งจะเริ่มออกกำลังกายหลังจากคลอดแล้ว 2-3 วัน ส่วนแม่ที่ผ่าตัดคลอดต้องรอให้ครบ 1 เดือน หรือรอให้แผลสมานกันเสียก่อนค่อยเริ่มออกกำลังกายได้ค่ะ
ห้ามมีเพศสัมพันธ์
แม่หลังคลอดที่ผ่าคลอด เคสนี้ไม่ห่วงค่ะ เพราะไม่สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้อยู่แล้วค่ะ เจ็บแผล แต่เคสที่คลอดด้วยวิธีธรรมชาติซึ่งจะมีแผลฝีเย็บอยู่ แผลคลอดยังไม่แห้งสนิท ยังมีน้ำคาวปลาอยู่ มันคงไม่น่าจะดีเท่าไหร่ ที่สำคัญ เสี่ยงแผลฉีกขาดอีกด้วยค่ะ
คำแนะนำในการมีเพศสัมพันธ์
คุณพ่อควรรอให้ผ่าน 6 สัปดาห์แรกหลังคลอดไปเสียก่อนนะคะ อดใจรอกันนิดหนึ่ง รอให้ร่างกายของคุณแม่ฟื้นตัวก่อน
ห้ามยกของหนัก
ข้อนี้ห้ามเด็ดขาดทั้งคุณแม่ที่ผ่าคลอดและคุณแม่ที่คลอดด้วยวิธีธรรมชาติ อย่าเพิ่งลืมตัวโชว์พลังหรือความแข็งแรงในช่วงนี้นะคะ เพราะการยกของหนักไม่ใช่แค่ใช้กล้ามเนื้อแขนเท่านั้น แต่ต้องใช้กล้ามเนื้อท้องด้วย ซึ่งจะส่งผลให้คุณแม่เกิดแผลคีรอยด์ได้
คำแนะนำหากต้องยกของหนัก
ปกติแล้วแผลผ่าคลอดและแผลฝีเย็บจะเริ่มดีขึ้นหลังจากผ่าน 1 เดือนไปแล้ว เพราะฉะนั้นในช่วงนี้หลีกเลี่ยงการยกของหนักไปก่อนนะคะ ฝากคุณพ่อทำไปก่อน
ห้ามดื่มแอลกอฮอล์
ข้อนี้ห้ามเด็ดขาดค่ะ เพราะคุณแม่ยังอยู่ในระยะให้นมลูกด้วย และที่สำคัญ แอลกอฮอล์จะทำให้คุณแม่มีความดันโลหิตสูง นอกจากนี้การดื่มแอลกอฮอล์แม้จะเพียงแค่ 1 แก้ว จะส่งผลให้ปริมาณน้ำนมลดลงถึง 23% เลยทีเดียวค่ะ
คำแนะนำในการดื่มเครื่องดื่ม
คุณแม่ควรหันมาดื่มน้ำเปล่าที่สะอาดในปริมาณที่เพียงพอต่อความต้องการของร่าง หรือถ้าอยากดื่มอะไรที่สดชื่นสักหน่อย แนะนำเป็นน้ำผลไม้ที่คั้นสดจะดีที่สุดค่ะ
ห้ามใช้ยาในกลุ่มปฏิชีวนะ และเสตียรอยด์
รวมไปถึงยากระตุ้นฮอร์โมน ยารักษาสิว หรือยาในกลุ่มของสารเสพติด ได้แก่ ยานอนหลับ ยาแก้ปวด เพราะตัวยาสามารถส่งผ่านไปยังลูกน้อยได้ทางน้ำนม
คำแนะนำในการกินยา
แนะนำก่อนกินยาหรือใช้ยาชนิดใด ๆ ก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้งค่ะ
ห้ามใส่เสื้อผ้าที่พอดีตัวเกินไป
เสื้อผ้าที่คุณแม่หลังคลอดสวมใส่นั้น ควรเลือกให้ค่อนข้างสบาย ๆ นิดหนึ่งค่ะ ไม่รัดจนเกินไป เพราะอาจทำให้ไหมไปเสียดสีกับผ้าทำให้เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อได้
คำแนะนำในการเลือกสวมเสื้อผ้า
โดยเฉพาะคุณแม่ที่ผ่าตัดคลอด หากใส่กางเกงควรให้ขอบเอวสูงขึ้นมาเหนือแผล และควรเป็นผ้าที่เบาสบาย หรือจะเป็นชุดเดรสตรงไม่จั๊มเอวแบบนี้ก็ได้ค่ะ
แม้ว่าหลังคลอด คุณแม่ยังมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่ต้องดูแล ซึ่งต้องทำควบคู่กันไปนั่นก็คือ การดูแลตัวเอง และการดูแลลูกน้อย ดังนั้น หลังคลอด หากมีอะไรที่ไม่แน่ใจว่าทำได้หรือไม่ ควรปรึกษาแพทย์หรือหาข้อมูลเพิ่มเติมนะคะ เพื่อความมั่นใจ