ทันทีที่คุณแม่รู้ตัวว่าตั้งครรภ์ นั่นแปลว่า ฮอร์โมนในร่างกายของคุณแม่มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างเห็นได้ชัดแล้วค่ะ แต่ระยะการตั้งครรภ์ที่มีกว่า 9 เดือน หนึ่งในหลาย ๆ อาการที่คุณแม่ท้องต้องเจอก็คือ อาการของริดสีดวงทวาร ด้วยความตั้งใจของคุณแม่หลาย ๆ คนว่าอยากจะคลอดลูกเองแบบธรรมชาติ แต่ถ้าต้องมาเจอกับเจ้าริดสีดวงทวารนี้ อาจเกิดความไม่มั่นใจและมีความกังวลว่าถ้าเป็นริดสีดวงตอนท้องแบบนี้แล้ว จะคลอดเองได้ไหม
สารบัญ
การรักษาริดสีดวงทวารขณะตั้งครรภ์
โดยปกติแล้วอาการริดสีดวงทวารขณะตั้งครรภ์นั้น หากไม่ได้มีอาการมาก แพทย์จะพยายามประคับประคองอาการไปก่อน เนื่องจากอาการริดสีดวงขณะตั้งครรภ์นั้นสามารถหายได้เองหลังคลอด ซึ่งพอจะมีแนวทางในการบรรเทาอาการ ดังนี้
ล้างก้นด้วยน้ำอุ่น
เมื่อคุณแม่อุจจาระหรือปัสสาวะเสร็จแล้ว ให้ใช้น้ำอุ่นหรือน้ำสะอาดชำระล้าง พยายามรักษาความสะอาดอยู่เสมอ ไม่จำเป็นต้องใช้สบู่ แต่ถ้าอยากใช้เพื่อความมั่นใจ ให้ใช้สบู่อาบน้ำเด็ก เพื่อลดการระคายเคืองของหัวริดสีดวงที่กำลังบวมหรืออาจมีการอักเสบอยู่
**ไม่ควรทำความสะอาดด้วยกระดาษชำระแบบแข็ง แต่ควรใช้วิธีชุบน้ำเช็ด หรืออาจใช้เป็นกระดาษชำระชนิดเปียกแทน
ดันหัวริดสีดวงทวารกลับเข้าไป
หากหัวริดสีดวงทวารโผล่ออกมาด้านนอก ให้คุณแม่ใส่ถุงมือยางแล้วใช้ปลายนิ้วชุบสบู่เพื่อหล่อลื่น แล้วดันหัวริดสีดวงกลับเข้าไปภายใน ก็จะสามารถช่วยได้ระดับหนึ่ง
ประคบด้วยน้ำเย็น หากหัวริดสีดวงโผล่ออกมา
หากมีก้อนริดสีดวงโผล่ออกมาภายนอก อาจใช้วิธีประคบเย็น เพื่อช่วยให้หลอดเลือดหดรัดตัว ส่งผลให้ขนาดของริดสีดวงเล็กลงได้ นั่นก็แปลว่าอาการบวมก็จะลดลงนั่นเอง
นอนตะแคงทุก ๆ 2-3 ชั่วโมง
เพื่อเป็นการลดความดันในช่องท้อง หรือให้ยกขาพาดกับเก้าอี้ประมาณ 20 นาที เพื่อช่วยให้เลือดที่ไหลเวียนบริเวณทวารหนักไหลกลับไปสู่หัวใจได้ดีมากขึ้น นอกจากนี้ขณะที่นอนหลับควรใช้ท่านอนตะแคง หรือนอนโดยใช้หมอนหนุนสะโพกให้สูงขึ้นแบบนี้ก็ช่วยได้ค่ะ
ริดสีดวงตอนท้อง ป้องกันได้
อาการริดสีดวง คุณแม่สามารถป้องกันได้ ด้วยวิธีดังต่อไปนี้
- คุณแม่ท้องควรมีการขับถ่ายในทุกวันโดยเฉพาะช่วงเช้า เพื่อเป็นการขับของเสียออก และควรดูแลตัวเองไม่ให้ท้องผูกหรือท้องเสียบ่อย ๆ
- ควรเลือกกินผักและผลไม้ที่กากใยสูงในทุกวัน (หรือทุกมื้อได้ยิ่งดีค่ะ) เช่น แอปเปิล ฝรั่ง มะละกอ มะม่วงสุก (แต่มะม่วงสุกไม่ควรกินเยอะนะคะ เพราะน้ำตาลค่อนข้างมาก ให้กินผักอย่างอื่นควบคู่ไปด้วย)
- ดื่มน้ำเปล่าสะอาดให้มาก อย่างน้อย 8-10 แก้วต่อวัน เพื่อช่วยให้อุจจาระนั้นนุ่มขึ้น และการขับถ่ายก็จะง่ายขึ้นค่ะ
- ฝึกขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา ไม่กลั้นอุจจาระ รวมถึงไม่เบ่งอุจจาระ
- เลี่ยงการนั่งขับถ่ายเป็นเวลานาน รวมถึงการเดิน ยืน หรือนั่งแช่ในท่าเดิม ๆ เป็นระยะเวลานาน เพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนไปกองอยู่ที่ส่วนล่างของร่างกายมากเกินไป โดยเฉพาะทวารหนัก
เป็นริดสีดวงตอนท้อง คลอดเองได้ไหม?
แพทย์จะพิจารณาระยะของอาการก่อนหากคุณแม่ยังมีอาการไม่มาก (ในระยะ 1-2) แพทย์จะใช้วิธีดันหัวริดสีดวงกลับเข้าไป ซึ่งระยะนี้คุณแม่ยังสามารถคลอดเองได้ตามปกติค่ะ โดยแพทย์ที่ทำคลอดจะพยายามตัดฝีเย็บที่ไม่โดนหัวริดสีดวง และพยายามที่จะไม่ให้ปากช่องคลอดเกิดการฉีกขาดมากเกินไป
แต่ถ้ามีอาการมาก (ระยะที่ 3-4) วิธีดันกลับจะใช้ไม่ได้ หรือถ้าหากดันกลับเข้าไปก็อาจจะออกมาใหม่ได้อีก ดังนั้น แพทย์จะพิจารณาให้ทำการผ่าตัดเอาริดสีดวงออกเสียก่อน หลังจากนั้นถ้าหายดีก็สามารถคลอดได้เองค่ะ ยกเว้นว่าถ้าคุณแม่ท้องที่อยู่ในระยะของการตั้งครรภ์ในไตรมาสที่ 3 และจำเป็นต้องเอาริดสีดวงออก แพทย์จะทำการคลอดด้วยการผ่าตัดคลอดแทนค่ะ เนื่องจากการคลอดธรรมชาติจะมีโอกาสสูงที่ทารกจะไปกระทบกระเทือนแผลผ่าตัดริดสีดวง รวมถึงการเบ่งคลอดส่งผลให้บริเวณนั้นมีการยืดขยายตัว อาจทำให้เกิดปัญหาตามมาได้
เมื่อคุณแม่ได้รู้กันอย่างนี้แล้ว เราควรป้องกันไม่ให้เกิดริดสีดวงทวารกันด้วยการดูแลเรื่องโภชนาการ กินอาหารที่มีกากใยสูงและดื่มน้ำเปล่าสะอาดให้เพียงพอนะคะ
ข้อมูลอ้างอิง amarinbabyandkids.com, maerakluke.com