200 คำคมชีวิต 2565 คติสอนใจ ให้แง่คิด

ไลฟ์สไตล์
JESSIE MUM

บางครั้งบางหนการได้อ่านประโยคสั้น ๆ เพียงประโยคเดียว ก็ทำให้ได้แง่คิดมากมาย เป็นการดึงสติได้ดี แถมเอาไปโพสต์ลงโซเชียลมีเดียได้อีก ว่าแต่จะมีเยอะแค่ไหน ไปติดตามกันค่ะ

50 คำคมการใช้ชีวิต คติสอนใจ ให้แง่คิด

ในเวลาที่เหมาะสม ลมจะพัดสิ่งที่ใช่มาให้เราเอง

เหรียญมีสองด้าน อยู่ที่เราเลือกมอง

บทเรียนทยิ่งยากมากขึ้นเท่าไหร่ ถ้าเราผ่านมันไปได้ เราก็จะเก่งมากขึ้นเท่านั้น

จริง ๆ แล้วเราไม่สามารถลืมเรื่องร้าย ๆ ในอดีตได้หรอก แต่แค่เราเลือกที่จะคิดถึงมันหรือเปล่าก็เท่านั้น

คำชมคือแค่ลมปาก คำดูถูกต่างหาก คือแรงผลักดัน

ไม่สำคัญว่าจุดปมายปลายทางจะเป็นอย่างไร แต่สำคัญที่ “ประสบการณ์ระหว่างการเดินทางมากกว่า”

“เวลา” ไม่เคยเปลี่ยนคน แต่เปิดเผยตัวตนออกมาต่างหาก

อืม…ก็จริงเนอะ

โลกไม่ได้สอนให้เราเข้มแข็งขึ้นหรอก แต่โลกสอนให้เรารู้ว่าอะไรควรใส่ใจ

ฟ้าหลังฝนย่อมสวยงามเสมอ

ให้เชื่อว่าสักวันจะเป็นวันของเรา

อย่าเปิดแผลให้ใครดู เพราะเราไม่รู้ว่าเค้าจะใส่ยาหรือใส่เกลือให้เรา

“โอกาส” จะมองเห็นก็ต่อเมื่อเรามองหา

รักตัวเองให้มากพอ ก่อนที่จะรักคนอื่น

จริงงงงงง

อย่าทนกับอะไรก็ตามที่ไม่ควรทน

ไม่มีอะไรในโลกที่ต้องกลัว มีแต่ต้องทำความเข้าใจ

ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ อยู่ที่กำลังและปัญญา

เราไม่ใช่คนที่ล้มเหลว จนวันที่เราบอกตัวเองว่า “เราล้มเหลว”

คนทุกคนเป็นคนดี คนเก่ง จนกระทั่งเราเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น

เราไม่ได้เจ็บตรงที่เขาว่า แต่เจ็บตรงที่เรา “เชื่อ” เขา

เราต้องรักตัวเองให้มากพอก่อนน้า

พายุไม่ได้โหมกระหน่ำตลอดฉันใด ความทุกข์ก็ไม่ได้อยู่กับเราตลอดไปฉันนั้น

จงเชื่อในกรรม ทำอย่างไรได้อย่างนั้น

ใจดีให้ถูกคน

ตอนจบของเรื่อง ๆ หนึ่ง มักเป็นจุดกำเนิดของเรื่องใหม่เสมอ

สิ่งที่แย่มากกว่าความตายก็คือ การใช้ชีวิตอย่างไร้ทิศทาง

หากคุณไม่จัดการกับเวลา เวลาจะย้อนมาจัดการคุณแทน

เหนื่อยก็พัก หนักก็วาง มือมีแค่สองข้าง แบกทุกอย่างไว้ไม่ไหวหรอก

จริง บางครั้งจะถือทำไมให้เหนื่อยเกิน

ทุกคนมีเวลาเติบโตที่เหมาะสม ไม่จำเป็นต้องเร่งรีบ หรือวิ่งตามใคร

พบเจอ ผูกพัน จดจำ จากลา

วันหนึ่งคุณจะขอบคุณทุกอดีตที่จบไป ไม่ว่าทุกข์หรือสุข เพราะมันทำให้คุณเติบและเข้มแข็งกว่าเดิม

ไม่ว่าจะเจอเรื่องอะไรมา ก็อย่าลืมให้โอกาสตัวเองเจอเรื่องดี ๆ บ้างนะ

สิ่งที่แย่ที่สุด คือ การฝีนยิ้มเพื่อให้ตัวเองดูไม่เป็นอะไร

บางครั้ง “กำแพง” ที่คุณสร้างขึ้นไม่ใช่เพื่อป้องกันคนอื่นเข้ามา แต่เพื่อให้ตัวเองอยู่ในที่ที่คิดว่าปลอดภัยมากกว่า

อย่าสัญญาอะไรกับใคร หากไม่มั่นใจว่าจะทำได้

นั่นสิ คนนั้นเขาจะเสียใจน้า

คนเราไม่สามารถหนีจากคืนวันอันโหดร้ายได้ เพียงแต่เราได้เรียนรู้อะไรจากวันเหล่านั้น

อย่าชินกับอะไรที่ไม่ควรชิน

อย่าเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น แต่เปรียบตัวเองในวันนี้กับอดีต

ไม่มียางลบก้อนไหนที่จะลบความผิดพลาดในอดีตได้ มีแต่ต้องทำใจยอมรับและเรียนรู้มัน

เมื่อโตขึ้นเราจะพบว่า ความต้องการที่น้อยลงจะนำพาความสุขมาให้

ทุกอย่างย่อมมีจังหวะเวลาของมัน ทุกการกระทำย่อมมีที่มาเสมอ

ช่าย ๆ บางครั้งเราก็ต้องรอเวลาที่เหมาะสม

หากไม่ปล่อยมือจากอดีต แล้วจะเอามือที่ไหนไปคว้าอนาคต

จุดเริ่มต้นของความไม่รู้ คือ ความรู้

ไม่มีเส้นชัย สำหรับคนที่ยอมแพ้

หูเรามีสองหู ปากมีปากเดียว แสดงว่าพูดให้น้อย ฟังให้มาก

ชีวิตที่ยุ่งยากเพราะมีความอยากมากเกินไป

เราไม่สามารถเปลี่ยนคนอื่นได้ แต่เราเปลี่ยนตัวเองได้

จริงด้วย แล้วง่ายที่สุดอีกต่างหาก

บางครั้งสิ่งที่เราขาด เราอาจคิดไปเอง

ไม่สำคัญว่าวันนั้นเราจะตื่นเช้าที่สุด แต่สำคัญว่า ตื่นมาแล้วต้องรู้ว่าจะทำอะไร

อย่ามัวแต่สร้างฝันให้คนอื่น จนละทิ้งความฝันของตัวเอง

“สติ” ทำให้เรื่องใหญ่กลางเป็นเรื่องเล็ก “อคติ” ทำให้เรื่องเล็กกลายเป็นเรื่องใหญ่

ทำไมเราต้องไปกังวลกับคนอื่นว่าจะคิดอย่างไรกับเรา

จริง ๆ ปล่อยวาง ๆ

ฉันไม่ได้ต้องการชีวิตที่สมบูรณ์แบบ แต่ฉันต้องการชีวิตที่มีความสุข

ชีวิตครอบครัวไม่จำเป็นต้องอบอุ่นก็ได้ ขอแค่ไปกันได้ตลอดรอดฝั่งก็พอ

ข้อดีของการที่ไม่ได้ครอบครอง ก็คือ เราจะไม่มีวันสูญเสีย

เราเสียใจเพราะความคาดหวัง ฉะนั้น เมื่อไม่คาดหวัง เราก็จะไม่เสียใจ

เวลาไม่ได้ทำให้คนเปลี่ยน แต่เวลาทำให้เขาแสดงตัวตนออกมาต่างหาก

ทำยังไงเธอจะเห็นค่า ต้องติดป้ายราคาไว้ตรงไหน

จะคล้องคอดี หรือเอาติดบนหน้าผากดี

ถนนแต่ละสาย มีจุดหมายปลายทางไม่เหมือนกัน

ก้อนเมฆบนฟ้ายังไม่เหมือนกันสักวัน ชีวิตก็เช่นกัน

เราคงได้พบกันใหม่ในวันที่คิดถึงกันมากพอ

อย่ามัวแต่มองหาสิ่งที่ขาด เดี๋ยวจะพลาดเห็นคุณค่าในสิ่งที่มี

เราวิ่งหนีความทุกข์ ใช่ว่าเราจะได้เจอกับสุข หากแก้ไขไม่ถูกทาง

คนเราไม่สามารถย้อนไปแก้ไขเหตุการณ์ในอดีตได้ แต่เราเรียนรู้ได้จากมัน

ช่าย อดีตมีไว้ให้เรียนรู้

การกอดคือ การสวมเสื้อที่ไม่มีไซส์ แค่สวมเข้าไปก็อบอุ่น

รูปโปรไฟล์คือ มายา เพื่อนแท็กมาคือ ของจริง

อย่าพยายามจะเป็นเหมือนใคร เพราะคุณก็มีค่าในแบบฉบับของคุณที่มีคนเดียวในโลกอยู่แล้ว

การขับขี่ยานพาหนะ ทำให้สมรรถภาพในการดื่มสุราลดลง

เปิดเทอมจะได้เจอครู แต่ถ้าลองเปิดใจดูจะเจอเรา

เริ่มแรกจะรักกันมากแค่ไหน แต่ก็ไม่ได้แปลว่าจะรักตลอดไป

เพราะระหว่างทางยังมีตัวแปรอีกมากมาย

พยัญชนะไทยมี 44 ตัว แต่คนเจ้าชูคงรู้แค่ 43 ตัว เพราะไม่รู้จัก “พ”

กฎของการเดินไปข้างหน้า คือ อย่าโหยหาอดีตที่ผ่านไปแล้ว

ทุกคนมีค่าในตัวเอง อย่ายอมให้ใครมาลดคุณค่าตัวคุณเด็ดขาด

บางครั้งอาจดูเหมือนไม่เศร้า ความจริงเพียงแค่เราไม่ได้เล่าให้ใครฟัง

คนสมัยนี้กลัวความเหงา มากกว่าจะปีนเสาต้นงิ้ว

น้อยใจได้ แต่อย่าให้มากกว่าความเข้าใจ

จงใช้เหตุผลนำอารมณ์

ต้องการให้คนอื่นมีความสุข จนลืมไปว่าเราเองก็ต้องการเหมือนกัน

หากมองชีวิตผ่านจากสายตา อาจไม่มีค่าเท่ามองด้วยหัวใจ

คิดก่อนพูด ศัตรูจะกลายเป็นมิตร พูดก่อนคิด มิตรจะกลายเป็นศัตรู

เมื่อทำงานแล้วก็ต้องอดทน ไม่อดทนก็มีแต่อดตาย

อย่าทำตัวหรู ถ้าหนูยังหาเงินใช้เองไม่ได้

เชื่อในสัญชาตญาณเถอะ ตรงไหนไม่ใช่ ก็ควรเดินออกมา

จริง อย่าหลอกตัวเองว่าไหว

อย่าละเลยคนที่ดีกับเรา เพราะวันหนึ่งเขาอาจไม่กลับมาอีก

การล้มบ้างเป็นเรื่องธรรมดา แต่ประเด็นคือว่า จะลุกได้เมื่อไหร่

ความเชื่อใจให้กันได้เพียงครั้งเดียว

สัตว์โลกย่อมอ้วนไปตามกิน

สิ่งที่พอจะยืนยันได้ว่าเราโง่ ก็คือ ข้อสอบ และความรัก

อาหมวย ในวันนี้ คือ อาซิ้มในวันหน้า และแน่นอนว่าคือ อาม่าในอนาคต

เออว่ะ 5555

โลกไม่ได้ร้าย มันที่เราจะเลือกมองต่างหาก

วิธีแก้ปัญหาเมื่อเราทุกข์ เริ่มได้จากการยอมรับความจริงก่อน

อย่ามัวแต่โทษกรรมเก่า หรือโชคชะตา หากวันนี้มัวแต่ตั้งท่ารอโอกาส

ทุกการเดินทางย่อมมีที่สิ้นสุด

“ความสำเร็จ” บางครั้งมันอาจต้องแลกมาด้วย “น้ำตา” และ “หยาดเหงื่อ”

วิธีการใช้ชีวิต ก็คล้ายกับหนังสือ ที่ถ้าแค่ถือก็คงไม่เข้าใจ

เปิดอ่านสิ เปิดอ่านเลย

ขอบคุณคนที่ “ทำไม่ดี” เพราะจะได้เป็นตัวอย่างที่ดีว่า “อะไรที่เราไม่ควรทำ”

ตอนยืมนี่แทบก้มกราบ ตอนคืนนี่หมอบราบหายหมด

หากรู้แล้วไม่ได้ช่วยให้ชีวิตดีขึ้น ก็ควรปล่อย ๆ ไปบ้าง

ความสุข แม้จะเป็นเรื่องเล็ก ๆ แต่มันก็คือ ความสุข

ยังคงหวังว่า สักวันหนึ่งเราจะได้เจอคนที่เดินร่วมทางไปกับเราได้

เพราะชีวิตไม่มีอะไรแน่นอน ก็เหมือนความรู้สึกที่เกิดอยู่แล้วก็ดับไป

เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไปอะเนอะ

“ฉันโอเค” คำพูดที่แม้จะซ่อนความรู้สึกได้ แต่สายตามันปิดไม่มิด

ไม่ได้กลัวเหนื่อย แต่กลัวไม่มีจะกินมากกว่า

ไม่ได้กลัวอ้วน แต่กลัวอด

ยิ่งโตมากขึ้นเท่าไหร่ สิ่งที่ต้องการก็แค่ “ความสุขง่าย ๆ แม้เพียงสิ่งเล็กน้อย” เท่านั้น

โควิดมันน่าเบื่อ ไปเสียเหงื่อที่ฟิตเนสดีกว่า

บางครั้งคำตอบที่ดีที่สุดก็คือ “ความเงียบ”

ระยะเวลา อาจแปลว่าเรารู้จักกันนาน แต่ไม่ได้แปลว่า เรารู้จักกันดี

เออ…ไม่เคยคิดถึงเรื่องนี้เลยแห๊ะ

บางครั้งการเก็บเอาไว้ให้เหลือเพียงความทรงจำน่าจะเป็นทางออกที่ดีที่สุด

เลือกมองมุมใหม่ให้ชีวิต แล้วชีวิตจะมีอะไรใหม่ ๆ ให้เรียนรู้

มากกว่าเพื่อน แต่ก็ไม่ใช่แฟน

อย่าทิ้งคนที่ลำบากมาด้วยกัน เพียงแค่มือที่สาม

ความรู้สึกที่มันพังไปแล้ว จะสร้างใหม่ก็ไม่เข็งแรงเหมือนเดิม

ทำทุกวันให้ดี เท่านี้ชีวิตก็มีกำไรแล้ว

อย่ายื้อใครไว้ เพื่อให้มาทำร้ายตัวเอง

นี่ไง…ไม่ไหว อย่าบอกไหว

ความสุขไม่ได้อยู่ที่ไหนไกลเลย อยู่ที่ใจเราเองนี่แหละ

เรามักจะเก็บคนคนหนึ่งไว้ในเพลงเสมอ

ถ้าไม่เคยลุกขึ้นมาสู้ในสิ่งที่ต้องการ ก็ไม่ต้องครวญครางเมื่อต้องสูญเสียอะไรไป

อย่าฝากชีวิตของเราเอาไว้กับใคร โดยเฉพาะกับคำพูด

ไม่ต้องรอวาสนา ให้หัดยืนได้ด้วยขาตัวเองก็พอ

ในความเป็นเพื่อนสนิท ต่อให้ห่างกันแค่ไหน ยังไงก็ต่อกันติด

อืม…จริง

หลายคนมักมองหาความมั่นคงในชีวิต แต่เราอาจลืมไปว่าชีวิตนั้นไม่แน่นอน

วิธีเริ่มต้นของความสำเร็จ ก็คือ เริ่มลงมือทำ

เวลาของเรามีจำกัด ฉะนั้น อย่าเสียเวลาไปกับคำพูดคนที่บั่นทอนเราเลย

หากชีวิตเป็นสิ่งที่เราคาดเดาได้ เราคงไม่มีอะไรในชีวิตให้ตื่นเต้น

หากมองชีวิตในมุมที่เราขาด คุณจะเจอแต่ความรู้สึกที่ไม่เคยพอ

ปล่อยวางได้ ใจก็บบางเบา

อะไรที่เราควบคุมไม่ได้ ก็ควรปล่อยวางไป

ช่าย ยื้อไว้ก็ไม่มีประโยชน์

อะไรที่เราคุมได้ และทำดีที่สุดแล้ว หากเกิดความผิดพลาดอะไรไปบ้างก็บอกไปเลยว่า “ช่างแม่ง”

อย่าให้ค่ากับคนที่ไม่ชอบเรา เพราะต่อให้คุณทำดีกับเขาแค่ไหน เขาก็ยังไม่ชอบคุณอยู่ดี

หากสองมือไม่ยอมปล่อยวางอดีต แล้วจะเอามือไหนทำความฝันให้เป็นจริง

โฟกัสในสิ่งที่ทำให้เรามีความสุข อะไรที่ทำให้เราทุกข์ ก็ปล่อยเบลอไปบ้าง

หากดูให้ดี สิ่งที่เราเจอในชีวิต ล้วนมีแต่กำไรทั้งนั้น

สุข หรือ ทุกข์อยู่ที่ใจเราเลือกมอง

อย่าให้ค่าใครที่การแต่งตัว จะดีหรือชั่วอยู่ที่จิตใจ

ถะ ถะ ถะ ถูกต้องค้าบ

ใช้อดีตให้เป็นแรงผลักดัน ไม่ใช่บั่นทอน

สิ่งเดียวที่ทำให้คนประสบความสำเร็จคือ การลงมือทำอย่างต่อเนื่อง

ให้กำลังใจตัวเอง ยกโทษให้ตัวเอง เท่านี้เราก็มีความสุข เดินต่อไปได้แล้ว

หากวันนี้คุณคิดว่ายังไม่ประสบความสำเร็จ จงทำต่อไปอย่าท้อ อย่าหยุด

ทางเดินยังอีกยาวไกล หากเหนื่อย ไม่ไหว วันนี้ให้พักก่อน หายเหนื่อยแล้วไปต่อ

ความกลัว เกิดจากความไม่รู้ เมื่อรู้แล้ว ความกลัวก็จะน้อยลง

เรื่องบางเรื่อง ทางออกที่ดีที่สุด ก็แค่ปล่อยให้มันเป็นอย่างที่ควรจะเป็น

จริง แล้วทุกอย่างจะชัดเจนเอง

เมื่อวานทำไม่ได้ ไม่ได้แปลว่า วันนี้ก็จะทำไม่ได้

การปล่อย ไม่ใช่เรื่องของการยอมแพ้ แต่เป็นการมองความจริงว่าเราจะไม่เลือกทุกข์กับสิ่งนั้น

ทำตัวให้สบาย ทำตัวให้สงบ ยอมรับความจริง แล้วเราจะพบทางออก

ความจริงทุกปัญหามีทางออก อยู่ที่ว่าเราจะเลือกออกทางนั้นหรือเปล่า

ไม่ว่าจะเลือกถูกหรือเลือกผิด แต่ในนั้นก็มีสิ่งที่ให้เราเรียนรู้เสมอ

ขอให้แค่ตั้งใติ คิดดี ทำดี ก็จะได้เรียนรู้อะไรอีกมากมาย

บางเรื่องอาจมองว่าเป็นเรื่องยาก แต่ถ้าทำได้ มันจะกลายเป็นความสำเร็จที่มีค่ามาก

ความสำเร็จ ไม่จำเป็นต้องแข่งขันกับใคร

หากหยุดลงมือทำ อย่าเพิ่งถามหาความสำเร็จ

ในวันที่สูญเสีย แต่ก็อย่าเพิ่งสูญสิ้นกำลังใจ

เดี๋ยวมันก็ผ่านไป ไม่ว่าสุขหรือทุกข์

อย่าเชื่อคำพูดใคร ที่จะทำให้ตัวคุณเล็กลง

เป็นอย่างไรกันบ้างคะกับคำคมที่คัดสรรกันมาวันนี้ ชอบข้อไหนหยิบใส่ในโซเชียลได้เลยค่ะ

Featured post

โพสต์ที่อยากให้คุณแม่อ่าน

  1. 346 ชื่อจีนความหมายดี ๆ มีให้ลูกสาวและลูกชาย

  2. วิธีสต๊อก นมแม่ และการจัดเรียงให้ประหยัดเนื้อที่ในตู้เย็น

  3. 10 อาหารว่างคนท้อง และลูกน้อยในครรภ์

  4. หน้า 7 หลัง 7 คืออะไร? นับยังไง ไม่ท้องจริงหรือ

  5. 12 กลุ่มดาวจักรราศี มีอะไรบ้าง พร้อมเลขมงคลปี 2564

  6. 10 นิทานอีสป กับ 10 หนังสือนิทาน 2 ภาษา ปลูกฝังเรื่องราวดี ๆ สอนใจเด็ก ๆ

  7. ความฉลาด 11 ด้าน หรือ 11Q (11 Quotients) ที่เด็กยุคใหม่ควรมี

  8. 14 นิทานพื้นบ้านของไทย สอนใจเด็กได้ดี

หมวดหมู่โพสต์

บทความล่าสุด

  1. เช็คลิสต์ “ของเตรียมคลอด” “ของใช้เด็ก” “ของใช้หลังคลอด” เพื่อใช้หลังคลอดที่จำเป็น

  2. 8 อาหารที่แม่ให้นมห้ามทาน

  3. แนะวิธีเพิ่มปริมาณน้ำนมแม่อย่างถูกวิธี

  4. รีวิว นมกล่อง UHT สำหรับเด็ก 10 ยี่ห้อ เปรียบเทียบกันตัวต่อตัว ยี่ห้อไหนดี พร้อมแนะวิธีการเลือกนมกล่องให้ลูก

  5. White Noise เสียงคลื่นความถี่ที่กล่อมลูกให้หลับฝันดี เพิ่มสมาธิได้อีกด้วย

รีวิวผลิตภัณฑ์แม่และเด็ก

  1. รีวิว นมกล่อง UHT สำหรับเด็ก 10 ยี่ห้อ เปรียบเทียบกันตัวต่อตัว ยี่ห้อไหนดี พร้อมแนะวิธีการเลือกนมกล่องให้ลูก

  2. เปรียบเทียบนมผงสูตร 1 ในท้องตลาด สารอาหารที่น่าสนใจ

  3. 4 แปรงสีฟันเด็กยุคใหม่ แบรนด์ไหนใช้ดี เทียบแบรนด์ต่อแบรนด์

  4. รีวิวเปรียบเทียบชัดๆ ล้างจมูกให้ลูกด้วย Hashi Plus VS ไซริงค์

  5. รีวิว แชมพูสบู่เหลว Head to toe 5 แบรนด์ เทียบกันแบรนด์ต่อแบรนด์

  6. รีวิว นมผง สำหรับลูกน้อย 11 ยี่ห้อ ละเอียดยิบ ปี 2566 พร้อมหลักการเลือกซื้อนมผงให้ลูกน้อย

  7. 12 คาร์ซีท ยี่ห้อไหนดี 2023 ปลอดภัย คุ้มค่า คุ้มราคา

  8. 10 แป้งเด็ก ยี่ห้อไหนดี 2023 ปกป้อง อ่อนโยนต่อผิวลูก

  9. 10 เครื่องปั๊มนม ยี่ห้อไหนดี ปี 2023 ใช้งานง่าย ปั๊มเกลี้ยงเต้า

  10. 10 เบบี้โลชั่น ยี่ห้อไหนใช้ดี 2023 เพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวลูกได้ดั่งใจแม่

ท่องเที่ยวกับครอบครัว

  1. 5 ที่เที่ยวปีใหม่ใกล้กรุงเทพ 2566 อิน ไม่มีเอ้าท์

  2. 5 พิกัดเช็คอิน ที่เที่ยวโคราช เมืองย่าโม

  3. 6 ที่เที่ยวเชียงใหม่ สำหรับครอบครัว ลูกแฮปปี้ พ่อแม่ดี๊ด๊า

  4. 5 พิกัด พาลูกเที่ยวญี่ปุ่น เปิดประสบการณ์การเรียนรู้

  5. 8 ที่เที่ยวครอบครัว หน้าหนาว ที่ไม่ควรพลาด

  6. 6 สถานที่พาลูกเที่ยว เรียนรู้ธรรมชาติ เสริมสร้างพัฒนาการ

TOP