9 เดือน ของคุณแม่ทุกคนที่ห่างหายจากประจำเดือน หลังคลอดลูกต่างก็รอเดือนประจำเดือน ผ่านไป 3 เดือน ก็ยังไม่มาเสียที กังวลกลัวร่างกายผิดปกติ แต่คุณแม่อาจจะยังสงสัยว่าประจำเดือนทำไมไม่มา มาแล้วให้นมลูกจะอันตรายไหม มาช้าหรือมาเร็วหลังคลอดประมาณกี่เดือน อีกทั้งสาเหตุอะไรที่ทำให้ประจำเดือนไม่มาปกติหลังคลอด
การที่หลังคลอดประจำเดือนไม่มานั้นเป็นเรื่องปกติ คุณแม่ไม่ต้องกังวลแค่เพียงรอเวลาอีกไม่นานก็จะมาดั่งเดิม โดยอาการของการเริ่มกลับมามีประจำเดือนจะมีอาการเหมือนเดิม เช่น การปวดท้องน้อย ทั้งนี้เนื่องจากอิทธิพลจากฮอร์โมนช่วงตั้งครรภ์ ทำให้ยังไม่มีการตกไข่ ประจำเดือนจึงยังไม่มา
ประจำเดือนมาช้าหรือมาเร็วของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ซึ่งมีปัจจัยหลายๆ ด้านที่ทำให้ประจำเดือนหลังคลอดไม่มาเสียที และการมาช้าหรือมาเร็วก็มีสาเหตุเช่นกัน จากสถิติโดยทั่วไปคุณแม่จะมีประจำเดือนหลังคลอด ในระยะดังนี้
- 60% ของคุณแม่หลังคลอด ประจำเดือนจะมาในช่วงเดือนที่ 7 หลังคลอด
- 20% ของคุณแม่หลังคลอด ประจำเดือนจะมาในช่วงเดือนที่ 3 – 4 หลังคลอด
- 10% ของคุณแม่หลังคลอด ประจำเดือนจะมาในช่วงเดือนที่ 2 หลังคลอด
สาเหตุที่ประจำเดือนไม่มาหลังคลอด
คุณแม่ให้นมลูก
- การให้ลูกดูดนมสม่ำเสมอจะส่งผลกับฮอร์โมนที่เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการสร้างน้ำนม และหลั่งน้ำนม จึงทำให้ยังไม่มีการตกไข่ในช่วงนี้ ถ้าคุณแม่ให้นมสม่ำเสมออาจจะยังไม่มีประเดือน 6 – 7 เดือนได้เลย ทั้งนี้การที่ไม่มีประจำเดือนหากไม่คุ้มกำเนิด เพราะคิดว่ายังไม่มีประจำเดือน ยังไม่มีการตกไข่จะไม่ท้องเป็นเรื่องที่ผิด เนื่องจากไม่ใช่การคุมที่ดี 100 % ควรที่จะคุมกำเนิด โดยใช้ถุงยางอนามัย หรือใช้ยาคุม
- คุณแม่ที่ไม่ได้ให้นมลูกสม่ำเสมอ หรือให้นมลูกน้อย เกิดจากการที่ลูกไม่ดูดเต้า และใช้วิธีปั้มนมแทน หรือผสมกับนมชง คุณแม่อาจจะมีประจำเดือนเร็ว หลังคลอด 6 – 8 สัปดาห์
การใช้ยา
ยาบางชนิดอาจมีผลกระทบต่อฮอร์โมน ทำให้ประจำเดือนหลังคลอดไม่มา หรือมาช้ากว่าปกติ ซึ่งรวมถึงการใช้ยาคุมกำเนิด ไม่ว่าจะฉีกยา ทานยา หรือการฝังยาคุม หลังคลอดอาจจะมีประจำเดือนช้าเช่นกัน
ภาวะร่างกาย
ร่างกายของแต่ละคนไม่เหมือนกัน หลังคลอดการฟื้นตัวของคุณแม่แต่ละคนจึงไม่เหมือนกัน คุณแม่ที่แข็งแรงก็จะฟื้นตัวได้เร็วกว่า ส่วนคุณแม่ที่ฟื้นตัวช้าระบบการทำงานของอวัยวะก็จะช้าตาม หรือคุณแม่มีภาวะของโรค เช่น เบาหวาน ความดัน เป็นต้น จึงทำให้ประจำเดือนมาช้าหรืออาจะใช้เวลานานถึง 1 ปี
อาการซึมเศร้า
อาการที่เกิดจากคุณแม่มีภาวะความเครียดสะสม หรือมีความวิตกกังวลจากเรื่องการเลี้ยงลูกมากเกินไป ซึ่งทำให้ไข่ไม่ตก จึงทำให้ประจำเดือนมาช้า
ฮอร์โมน
ฮอร์โมนเป็นหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนไม่มาหลังคลอด เพราะระยะตั้งครรภ์ ฮอร์โมนของคุณแม่จะเปลี่ยนแปลง แปรปรวนไม่คงที่ เมื่อหลังคลอดลูกอาจจะยังทำให้ฮอร์โมนยังไม่คงที่ จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนมาช้าได้
ทั้งนี้จะเห็นได้ว่า หลังคลอดคุณแม่ไม่ต้องกังวลเรื่องประจำเดือนว่าเมื่อไรจะมา เพราะอาจจะกลายเป็นการสร้างความเครียดเพิ่มกับตัวเองได้ ทางที่ควรคุณแม่เพียงแค่ดูแลตัวเอง และปล่อยให้ร่างกายทำงานตามปกติ แล้วไม่นานประจำเดือนก็จะกลับมาเหมือนเดิม แล้วถ้าประจำเดือนมาแต่กำลังให้นมลูกอยู่จะทำอย่างไร จะมีผลอะไรหรือไม่ ซึ่งประจำเดือนมาก็สามารถให้นมลูกได้ เพราะไม่มีอันตรายต่อลูก สารอาหารในน้ำนมยังคงเดิม แต่รสชาติอาจจะเปลี่ยนไป เนื่องจากฮอร์โมนเปลี่ยนและลูกอาจจะหงุดหงิดได้ และการให้นมลูกสม่ำเสมอจะช่วยในการผลิตน้ำนมได้ดี รวมถึงจะทำให้ลดอาการคัดเต้านมและอาการเต้านมอักเสบ
หลังจากคลายกังวลทั้งปัญหาประจำเดือนไม่มาและหากประจำเดือนมาระหว่างให้นมลูกแล้ว ประจำเดือนหลังคลอดจะมาในลักษณะใด
- อาจมีอาการปวดท้องน้อยมากกว่าก่อนที่จะตั้งครรภ์ หรือน้อยกว่า
- ประจำเดือนมามากกว่าปกติ หรืออาจระยะยาวกว่าปกติ
- ประจำเดือนมาแบบกะปริบกะปรอย มาน้อย ขาดๆ หายๆ
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจไม่มาทุกเดือน หรือมาเดือนเว้นเดือน
- อาจมีลิ่มเลือด ออกมาพร้อมประจำเดือน
ฉะนั้นประจำเดือนไม่ว่าจะมาช้า มาเร็ว ไม่ใช่เรื่องแปลก เพียงแค่รอเวลาเท่านั้นก็จะมาดั่งเดิม หากคุณแม่เครียด จะส่งผลกระทบ ทั้งด้านฮอร์โมน ระบบการทำงานในร่างกาย นอกจากประจำเดือนจะไม่มาแล้ว การผลิตน้ำนมก็จะน้อยลง และลูกจะรับลูกสึกของความเครียดไปด้วยนะคะ