คุณแม่ที่อยู่ในระยะให้นมลูก แต่ปล่อยให้มีการคัดเต้าเป็นเวลานาน พอจะปั๊มออกน้ำนมไม่ยอมออกซะนี่ เอาแล้วสิ สัญญาณบ่งบอกแล้วว่าคุณแม่กำลังเผชิญกับภาวะท่อน้ำนมอุดตันอยู่ เกิดจากอะไร? ต้องทำอย่างไร? ไปติดตามกันค่ะ
สารบัญ
ภาวะท่อน้ำนมอุดตัน
ภาวะท่อน้ำนมอุดตัน เกิดจากการที่คุณแม่มีอาการคัดเต้ามาก แต่ไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี จึงทำให้เต้านมมีการสะสมของน้ำนมที่คั่งอยู่ในเต้าในปริมาณที่มากเกินไปจนทำให้เกินการอุดตัน ดังนั้น เมื่อน้ำนมใหม่ที่มีการผลิตออกมาอยู่ตลอดเวลาไม่สามารถออกมาได้ จึงทำให้เกิดการสะสมเป็นก้อนแข็ง หรือเป็นลูกที่เต้านม เมื่อกดลงไปจะรู้สึกเจ็บ
สาเหตุ ภาวะท่อน้ำนมอุดตัน
สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้
- คุณแม่ปล่อยให้มีการสะสมของน้ำนมที่มากเกินไป และไม่ได้ขับออกตามเวลา
- ปล่อยให้เต้านมคัดตึงเป็นเวลานาน
- ร่างกายขาดน้ำ ดื่มน้ำไม่เพียงพอกับที่ร่างกายต้องการ
- สวมเสื้อชั้นในที่รัดแน่นเกินไป ส่งผลให้น้ำนมไหลเวียนไม่สะดวก
- สวมเสื้อชั้นในที่หลวมมากเกินไป ไม่กระชับพอดี ทำให้เต้านมย้อย ซึ่งจะไปกดทับท่อน้ำนม ทำให้น้ำนมไหลเวียนได้ไม่สะดวกเช่นกัน
- คุณแม่กินอาหารที่มีปริมาณไขมัน หรืออาหารที่มีความมันมากเกินไป อาทิ ชีส หรือเนย เป็นต้น
วิธีป้องกันไม่ให้ท่อน้ำนมอุดตัน
วิธีป้องกันไม่ให้ท่อน้ำนมอุดตัน สามารถทำได้หลายวิธี คุณแม่สามารถเลือกวิธีที่สะดวกได้ ดังนี้
นวดคลึงเบา ๆ
ก่อนนวดให้คุณแม่ล้างมือให้สะอาด ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่นมาประคบที่ที่เต้านมประมาณ 3 – 10 นาที แล้วค่อยใช้มือคลึงนวดเต้าเบา ๆ วนไปรอบเต้า พร้อมกับบีบหัวนม เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของน้ำนม ย้ำว่าต้องเบามือนะคะคุณแม่
ไม่แนะนำให้นวดสำหรับผู้ที่…
- มีปัญหาเรื่องเต้านมมาก่อน เช่น เต้านมอักเสบ ติดเชื้อ ปวด บวม แดงร้อน เพราะจะทำให้เกิดการอักเสบมากขึ้น
- เป็นโรคผิวหนัง เพราะอาจทำให้เชื้อกระจายไปสู่ส่วนต่าง ๆ ได้
- มีบาดแผลบริเวณเต้านม และหัวนม
ใช้ลูกประคบอุ่น
การใช้ลูกประคบเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ทำให้น้ำนมระบายได้ดี เริ่มจากเนินเต้านม แล้วค่อย ๆ วนไปรอบ ๆ เต้า หลีกเลี่ยงบริเวณหัวนม จุดไหนปวดเน้นประคบจุดนั้นได้ค่ะ ทั่วไปแล้วท่อน้ำนมอุดตันจะไม่เป็นพร้อมกันทั้ง 2 ข้าง และส่วนที่อุดตันคุณแม่จะสามารถระบุตำแหน่งได้อย่างชัดเจน หลังจากการประคบแล้ว ให้ลูกน้อยเข้าเต้าบ่อย ๆ ทุก ๆ 2 – 3 ชม. หรือหากลูกน้อยหิวเร็วกว่านั้นก็สามารถให้เข้าเต้าได้เลยค่ะ หรือหากลูกน้อยยังไม่กิน คุณแม่สามารถปั๊มออกมาก่อนได้ทุก ๆ 3 ชม.
หรือถ้าคุณแม่รู้สึกคัดเต้าก่อน 3 ชม. ก็สามารถปั๊มออกได้เลยนะคะไม่ต้องรอให้ครบ 3 ชม.
หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้ท่อน้ำนมอุดตัน
โดยเฉพาะอาหารประเภทหวานมัน หรือมีไขมันสูง อาทิ แคบหมู หมูกรอบ ขาหมู สาหร่ายอบ สาหร่ายทอด โกโก้ปั่น กาแฟเย็นใส่นม ชาเย็น ชานมไข่มุก เบเกอรี่ ซาลาเปา กุ้ง ปลาหมึก ปาท่องโก๋ สังขยา กล้วยแขก มะม่วงสุก และทุเรียน เหล่านี้นับเป็นตัวการที่ทำให้ท่อน้ำนมอุดตันได้ค่ะ
ให้ลูกเข้าเต้าอย่างถูกวิธี
โดยให้ลูกเข้าเต้าทุก ๆ 2 – 3 ชม. หรือจะถี่กว่านี้ก็ได้ค่ะ และพยายามปั๊มนมให้ตรงเวลาที่ลูกดูด ที่สำคัญ ไม่ควรปล่อยให้คัดเต้านานเกินกว่า 3 ชม. ควรให้ลูกดูดขณะที่หิวมาก ๆ เพราะด้วยแรงดูดจะส่งผลให้ก้อนไตนั้นหลุดได้
ใช้ใบกะหล่ำปลี
ให้คุณแม่ใช้ใบกะหล่ำที่มีขนาดพอ ๆ กับเต้านม แช่เย็น แล้วมาประคบที่เต้านม แล้วสวมเสื้อในทับ ทิ้งไว้ประมาณ 1 ชม. จากนั้นนำออก วิธีนี้คุณแม่สามารถทำได้หลายครั้งในหนึ่งวันเลยนะคะ
ใช้วิธีอัลตร้าซาวด์
วิธีนี้เป็นการใช้ความร้อนระดับลึกของการอัลตร้าซาวด์ เพื่อช่วยในการสลายก้อนไตให้นิ่มลง ซึ่งจะทำให้การระบายของน้ำนมทำได้ดีมากขึ้น ซึ่งทั้งนี้ คุณแม่ควรปรึกษาคุณหมอ เพื่อการวินิจฉันก่อน
การที่คุณแม่ทิ้งให้เต้านมมีปริมาณน้ำนมมากเกินไปไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้อง เพราะผลกระทบที่ตามมามันมากกว่านั้น คุณแม่อาจมีความเสี่ยงที่เกิดท่อน้ำนมอุดตันได้ หากแก้ไขไม่ทัน อาจถึงขั้นเต้านมอักเสบต้องรักษากันนานเลยค่ะคราวนี้