คุณแม่ที่ท้องเมื่ออายุเกิน 35 ปี คงกังวลว่าลูกในท้องจะสมบูรณ์ปกติดีหรือไม่ ครบ 32 หรือเปล่า หรือไม่ก็…ลูกเราจะเป็นดาวน์ซินโดรมมั้ย ซึ่งการตรวจดาวน์ซิมโดรมนี้ ถ้าเป็นเมื่อก่อนจะอาศัยการเจาะน้ำคร่ำอย่างเดียว ซึ่งต้องบอกว่าคุณแม่บางท่านก็ไม่กล้าเจาะ
แต่วันนี้…ภาครัฐมีแคมเปญดีๆ ออกมาให้คุณแม่ท้องได้เฮ โดยเฉพาะคุณแม่ที่มีอายุมากกว่า 35 ปี ซึ่งส่วนมากมักจะได้รับคำแนะนำให้ตรวจคัดกรองความผิดปกติของลูกน้อยในท้อง เพื่อให้ทราบได้ก่อนว่าลูกจะมีความเสี่ยงเป็นดาวน์ซินโดรมหรือไม่
สารบัญ
สถิติของเด็กที่มีอาการดาวน์ซินโดรม
ปัจจุบันมีคุณแม่ท้องที่คลอดลูกราวๆ 700,000 คน/ปี พบว่ามีทารกที่อยู่ในกลุ่มอาการดาวน์ซินโดรมถึงปีละ 800-1,000 คน ทำให้ขณะนี้ประเทศไทยเรามีเด็กที่อยู่ในกลุ่มอาการนี้ราว 80,000 คน ทั่วประเทศ โดยทารกที่เกิดจากคุณแม่ที่มีอายุมากกว่า 35 ปี มีความเสี่ยงที่จะเป็นดาวน์ซินโดรมได้ประมาณ 1 ต่อ 800 คน ขณะที่คุณแม่ท้องที่มีอายุต่ำกว่า 35 ปี มีความเสี่ยงเพียง 1 ต่อ 1,000 คน เท่านั้น
ที่สำคัญ การดูแลเด็กที่มีอาการดาวน์ซินโดรมต้องมีค่าใช้จ่ายตลอดชีวิตเฉลี่ยคนละ 2.5 ล้านบาท นับว่าเป็นภาระค่อนข้างหนักทีเดียวสำหรับครอบครัว
ตรวจคัดกรอง ฟรี!
นายแพทย์ วัช สุนทราจารย์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า
“กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญกับการตรวจคัดกรองอาการดาวน์ซินโดรมในแม่ตั้งครรภ์มาตลอด โดยเฉพาะแม่ท้องกลุ่มเสี่ยง ซึ่งมีโอกาสที่จะคลอดทารกเป็นโรคนี้สูง 2 – 3 เท่าจากคนทั่วไป หากคุณแม่ไปฝากครรภ์ตามโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขก็จะได้รับการตรวจคัดกรองภาวะดาวน์อยู่แล้ว แต่แม่ส่วนใหญ่ค่อนข้างกังวลเรื่องความปลอดภัยและภาวะเสี่ยงจากการเจาะน้ำคร่ำ”
ในปีทางกระทรวงสาธารณสุขจึงเปิดบริการให้คุณแม่ท้องที่มีอายุตั้งแต่35 ปีขึ้นไป เข้ารับ การตรวจดาวน์ซินโดรม ฟรี! เพื่อที่จะได้ทราบถึงปัญหาได้อย่างรวดเร็ว และช่วยกันงานแผนครอบครัวต่อไป โดยเปลี่ยนจากการเจาะน้ำคร่ำมาใช้การเจาะเลือดแทน ซึ่งได้รับการยอมรับจากราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย
โดยก่อนหน้านี้ ได้เคยมีการนำร่องการตรวจคัดกรองด้วยวิธีเจาะเลือดไปแล้วใน 3 พื้นที่ จาก 3 มหาวิทยาลัย ได้แก่ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ซึ่งคณะทำงานได้ทำการคัดกรองอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2559-2561 รวมระยะเวลากว่า 3 ปีเต็ม พบว่าวิธีนี้คุ้มค่า จึงควรทำการขยายการบริการนี้ให้ทั่วประเทศ
การยื่นขอรับบริการ
คุณแม่ท้องที่มีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป คนไหนมีความสนใจจะขอรับบริการสามารถทำได้โดย…
- แจ้งความจำนงได้ที่โรงพยาบาลภายใต้สังกัดกระทรวงสาธารณสุขทั่วประเทศ
- คุณแม่ต้องมีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป
- คุณแม่ต้องมีสิทธิหลักประกันสุขภาพ จะได้ไม่ต้องกังวลเรื่องค่าใช้จ่าย เพราะสำนักงานหลักประกันสุขภาพจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมด
ตรวจดาวน์ซินโดรมมีกี่แบบ
การตรวจดาวน์ซินโดรมมีทั้งหมด 4 แบบ ดังนี้ค่ะ
การเจาะน้ำคร่ำ
99% คือ ความแม่นยำของวิธีนี้ เพราะสามารถตรวจโครโมโซม 46 แท่ง 23 คู่ของลูกน้อยในท้องได้ทั้งหมด นอกจากความเสี่ยงเรื่องดาวน์ซินโดรมแล้ว ยังบอกเพศได้ และบอกความผิดปกติอื่นๆ ได้อย่างแม่นยำอีกด้วย แต่การเจาะน้ำคร่ำก็มีความเสี่ยงที่จะแท้งลูกได้ ทางที่ดีควรตรวจคัดกรองเบื้องต้นด้วยวิธีอื่นก่อน
อัลตร้าซาวน์และตรวจเลือด
วิธีนี้คัดกรองง่าย สะดวก และนิยมกันมาก แต่ไม่สามารถระบุได้แน่ชัดว่าลูกเป็นดาวน์ซินโดรมหรือไม่
เจาะเลือดคุณแม่
เป็นการเจาะเลือดเพื่อนำสารเคมี 4 ชนิดได้แก่ อัลฟ่าฟีโตโปรตีน (alpha feto-protein) เอสตริออล (estriol) เอชซีจี (hCG) อินฮิบิน เอ (Inhibin A) แพบเอ (PAPP-A) มาตรวจเพื่อคำนวนหาอัตราความเสี่ยงของทารกในครรภ์ โดยสามารถตรวจได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 16-14 สัปดาห์
ใช้เทคนิค NIPT
เป็นนวัตกรรมใหม่ที่สามารถวิเคราะห์ดีเอ็นเอได้ทั้งคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการเจาะเลือด ไม่ต้องกระทบลูกน้อย และไม่เสี่ยงต่อการแท้ง แต่…ค่าใช้จ่ายสูงมาก
ทั้งนี้ คุณแม่ท้องจะเลือกตรวจวิธีไหนก็แล้วแต่สะดวกนะคะ เป็นกำลังใจให้แข็งแรงทั้งคุณแม่และลูกน้อยค่ะ