กิจกรรมพัฒนาสมอง ลูกฉลาดได้ด้วยการเล่น

การเลี้ยงลูกนอกจากเราจะเลี้ยงเค้าให้เติบโตและมีสุขภาพที่แข็งแรงแล้ว การมีพัฒนาการที่ดีในด้านต่าง ๆ อย่างสมวัยก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่หลายคนต้องการ วันนี้ แม่โน้ตมีวิธีการกระตุ้นพัฒนาการด้านสมองแบบง่ายๆ แต่ได้ประโยชน์ต่อลูกน้อยมาฝาก จะมีอะไรบ้าง เราไปดูกันเลยค่ะ

พัฒนาการเด็ก คืออะไร?

พัฒนาการเด็ก หมายถึง ความสามารถของเด็กในการเคลื่อนไหว การลงมือทำ หรือการทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ โดยพัฒนาการเด็กสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ด้านหลัก ๆ ดังนี้

ด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่

ความสามารภที่จะใช้ร่างกายในการเคลื่อนไหว เช่น นั่ง ยืน เดิน คลาน วิ่ง ปีนป่าย ฯลฯ

ด้านกล้ามเนื้อมัดเล็ก

ความสามารถในการใช้มือทำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การจีบนิ้ว การหยิบจับ การขีดเขียน หรือความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองในกิจวัตรประจำวันได้ เช่น การแปรงฟัน การติดกระดุมเสื้อ หรือการใส่เสื้อ เป็นต้น

ด้านภาษา ด้านความเข้าใจภาษา

รวมถึงความสามารถที่จะสื่อสารได้ด้วยท่าทาง และการพูด เช่น เด็กเล็กอายุ 1 ขวบ จะสามารถเข้าใจคำสั่งสั้น ๆ ได้ ทำในขั้นตอนเดียวจบ และสามารถใช้ภาษาพูดพยางค์เดียวสำหรับการสื่อสารให้เข้าใจได้ คุณแม่บางคนกังวลว่า “ลูกพูดช้าไปหรือเปล่า ทำอย่างไรที่จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการการพูดของลูกได้” ส่วนนี้คุณพ่อคุณแม่ต้องเป็นต้นแบบที่ดี ชวนลูกพูดคุยอย่างสม่ำเสมอ

บทความที่อยากให้อ่านเพิ่มเติม

ลูกพูดช้าไปหรือเปล่า ทำอย่างไรที่จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการการพูดของลูกได้

ด้านสังคม

เด็กสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ เล่นกับเพื่อน เข้ากลุ่มและทำกิจกรรมกลุ่ม รวมถึงสามารถทำตามกฎ กติกาต่าง ๆ ได้

ข้อมูลอ้างอิง paolohospital.com

ความสำคัญของการกระตุ้นพัฒนาการทางสมอง

“สมอง” เป็นอวัยวะที่มีความสัมพันธ์ต่อความฉลาดทั้งทางสติปัญญาและอารมณ์ของลูก เริ่มตั้งแต่วินาทีที่คุณแม่รู้ว่าตัวเองตั้งครรภ์ไปจนถึงลูกคลอดออกมา หากลูกได้รับการกระตุ้นสมองอย่างถูกต้องจากทั้งคุณพ่อคุณแม่ โดยเฉพาะใน 3 ขวบปีแรก จะส่งผลให้ลูกมีพัฒนาการทางสมองที่สมวัย มีทักษะ มีความฉลาดทั้งทางสติปัญญา และอารมณ์ รวมไปถึงลูกจะมีพัฒนาการในด้านต่างๆ ดีขึ้นตามไปด้วย

กิจกรรมพัฒนาสมอง

เล่นจ๊ะเอ๋

การเล่นง่ายๆ ที่ดูเหมือนจะไม่มีอะไร แต่ได้กลายเป็นเครื่องมือหนึ่งที่สามารถช่วยกระตุ้นพัฒนาการลูกได้ดีทีเดียว การเล่นจ๊ะเอ๋นี้จะเป็นการฝึกให้ลูกได้รู้จักคิดและใช้สมองทั้งซีกซ้ายและซีกขวา เพื่อการคิดวิเคราะห์ เพราะในช่วงแรกๆ ลูกจะยังไม่เข้าใจในเรื่องการหายและการคงอยู่ของวัตถุแต่พอเล่นไปซักพักลูกจะเข้าใจได้ว่าแม่ไม่ได้ไปไหน เพียงแต่หลบอยู่หลังผ้านั่นเอง ลูกจะเริ่มสนุกและหัวเราะ ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนได้ว่าลูกเริ่มมีพัฒนาการด้านสังคมมากขึ้น และจะส่งผลทำให้พัฒนาการด้านอื่นๆ ดีขึ้นตามไปด้วย

อ่านหนังสือ

การอ่านหนังสือโดยเฉพาะในช่วงตั้งแต่แรกเกิดจนถึง 5 ขวบ จะช่วยให้ลูกๆ ได้ใช้จินตนาการและฝึกการฟังให้ลูกได้เป็นอย่างดี แม้ว่าลูกจะยังเล็กอ่านหนังสือไม่ออก และอาจจะยังไม่เข้าใจในความหมาย แต่การที่ลูกได้เห็นภาพและตัวอักษรต่างๆ ในหนังสือจะช่วยส่งเสริมเค้าในเรื่องของความคิดควบคู่กันไป ลูกจะได้เรียนรู้คำศัพท์ต่างๆ การใช้รูปประโยค และได้เรียนรู้ความหมายของคำนั้นๆ ด้วย ที่สำคัญ การอ่านหนังสือร่วมกันในครอบครัวจะเป็นการสร้างความอบอุ่นระหว่างพ่อ แม่ ลูกได้ดีทีเดียวค่ะ

ของเล่นเสริมพัฒนาการ

ของเล่นมีหลายชนิดและหลายแบบ หากคุณพ่อคุณแม่เลือกของเล่นให้เหมาะกับวัยแล้วล่ะก็ จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการลูกได้มากทีเดียว ของเล่นที่เขย่าแล้วมีเสียงด้วย จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการด้านการฟัง ช่วยกระตุ้นพัฒนาการใช้กล้ามเนื้อมือทั้งมัดเล็กและมัดใหญ่ การอ่านหนังสือ การต่อบล็อก จะช่วยในเรื่องพัฒนาการด้านสมองให้สัมพันธ์กับมือ และส่งเสริมด้านกระบวนการความคิดอีกด้วยค่ะ

ออกกำลังกาย

การออกกำลังกายสำหรับทารกที่ยังไม่ได้หัดเดินนั้น คุณพ่อคุณแม่สามารถทำได้โดยให้ลูกนอนราบกับเบาะ คุณแม่จับแขนของลูกทั้งสองข้างค่อยๆ ขยับขึ้นลงหรือซ้ายขวา ขยับไปเล่นไป นอกจากลูกจะได้ออกกำลังกายแล้ว จะทำให้ลูกอารมณ์ดีอีกด้วยค่ะ

ส่วนเด็กที่โตขึ้นมาหน่อยก็ให้เค้าได้ออกไปวิ่งเล่น ได้สัมผัสกับธรรมชาติ ให้ได้เลอะบ้าง จะช่วยให้ลูกได้มีพัฒนาการทั้งด้านร่างกาย ด้านสมอง กระบวนการความคิด และอารมณ์ค่ะ

ป้อนไป สอนไป

ระหว่างคุณแม่ป้อนข้าวลูก สามารถชี้ชวนให้เค้าได้รู้จักกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้าได้นะคะ เช่น ช้อน ชาม ถ้วย หรือแม้แต่รายละเอียดในอาหาร เหล่านี้จะช่วยให้ลูกจดจำสิ่งต่างๆ ง่ายขึ้น เพราะเค้าได้เรียนรู้จากของจริง

ให้ลูกได้เลอะเทอะบ้าง

การให้ลูกได้สัมผัสกับธรรมชาติ ให้ลูกได้เลอะเทอะบ้าง จากการเล่นดิน เล่นน้ำ เล่นทราย จะช่วยให้ลูกได้สัมผัสกับพื้นผิวที่แปลกใหม่ ส่งผลให้พัฒนาการด้านสมองตื่นตัว ระบบประสาททำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

นอกจากนี้ จะทำให้ลูกเป็นเด็กอารมณ์ดี สุขภาพแข็งแรง ลูกจะมีจิตใจที่อ่อนโยน และสามารถปรับตัวเข้ากับอื่นๆ ได้ดีในอนาคต

รักลูก โอบกอด สัมผัสลูก

การได้เล่นกับลูก กอดลูก หรือฟัดกับลูก จะเป็นการกระตุ้นสมองลูกได้ดีค่ะ ควรทำสม่ำเสมอทุกวัน วันละหลายรอบได้ยิ่งดีค่ะ เพราะเพียงแค่การได้กอด การได้สัมผัสระหว่างคุณพ่อคุณแม่และลูกน้อยจะเป็นการกระตุ้นการสร้างเครือข่ายใยประสาทให้มีการเชื่อมโยงเข้าหากันมากขึ้น ส่งผลให้สมองมีการทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เล่นกับฟองสบู่

การให้ลูกได้เล่นกับฟองสบู่ หรือได้เป่าฟองสบู่เป็นการช่วยกระตุ้นการทำงานของสมองได้อีกทางหนึ่ง นอกจากนี้ลูกน้อยได้พัฒนาในด้านการมองเห็น และการเคลื่อนไหวอีกด้วย แต่ควรเลือกสบู่อาบน้ำสำหรับเด็กที่อ่อนโยน และไม่ระคายเคืองตา

พัฒนาการของเด็กเป็นเรื่องสำคัญ โดยเฉพาะพัฒนาการทางสมอง เพราะหากสมองของลูกมีการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพแล้ว ลูกน้อยก็จะพร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่เสมอค่ะ