คนเป็นแม่ ลูกกินไม่ได้ก็กังวล ลูกร้องไห้ก็กังวล และอีกหนึ่งความกังวลคือ ลูกท้องผูกไม่ได้มา 2 – 3 วันก็กังวล เรื่องนี้เรื่องใหญ่ เพราะลูกจะอึดอัด ไม่สบายตัว ร้องไห้งอแง ซึ่งเรื่องนี้คุณแม่สามารถช่วยลูกน้อยได้ค่ะ ง่ายนิดเดียว
สารบัญ
ท้องผูก คืออะไร?
ท้องผูก คือ ทารกที่มีการขับถ่ายน้อยกว่า หรือเท่ากับ 2 ครั้งต่อสัปดาห์ โดยอุจจาระจะมีลักษณะเป็นก้อนแข็ง เป็นเม็ด ๆ ถึงแม้ว่าลูกจะถ่ายทุกวันแต่หากมีลักษณะของอุจจาระดังกล่าวก็ถือว่าลูกท้องผูก ขณะเดียวกันหากลูกน้อย 2 – 3 วันถ่ายครั้งหนึ่ง แต่ลกัษณะของอุจจาระไม่แข็ง ไม่เป็นเม็ดแบบนี้ไม่เรียนกว่าท้องผูกนะคะ
อาการท้องผูกในเด็ก
หากเด็กถ่ายยาก หรืออุจจาระแข็ง สังเกตได้จากขณะขับถ่ายลูกจะมีอาการเบ่ง หรือร้องไห้เพราะเจ็บทวารหนัก ซึ่งบางครั้งหากใช้แรงเบ่งมาก ๆ อาจมีเลือดปนออกมากับอุจจาระ ซึ่งถ้าหากลูกน้อยมีอาการท้องผูกนาน อาจส่งผลให้ลำไส้ใหญ่ยืดตัวออก หรือขยายใหญ่มากขึ้น การบีบตัวของลำไส้จะน้อยลง อุจจาระก็จะแข็งขึ้น เนื่องจากน้ำในอุจจาระถูกดูดซึมกลับไปหมด ซึ่งสิ่งที่น่ากังวลมากกว่านั้นคือ คราวหน้าหากลูกน้อยจะขับถ่าย เขาจะไม่อยากขับถ่ายเพราะกลัวอุจจาระบาดรูทวารอีก สร้างความเจ็บปวดให้เขาอีก จึงกลั้นไว้ไม่ยอมถ่าย แบบนี้ยิ่งจะทำให้ท้องผูกมากขึ้นไปอีก
วิธีสังเกตอีกอย่างหนึ่งคือ ทารกจะไม่ยอมกินข้าวและจะรู้สึกอิ่มเร็ว เพราะลูกน้อยอึดอัดและไม่สบายท้องจากการที่ไม่ได้ขับถ่ายของเสียออกมา ให้คุณแม่สังเกตที่หน้าท้องลูก จะมีลักษณะตึง แข็งหรือไม่ แต่ถ้าหากลูกน้อยขับถ่าย 1 ครั้งต่อสัปดาห์ แต่ถ้าอุจจาระของลูกน้อยไม่เป็นเม็ด ไม่แข็ง คุณแม่ก็ไม่ต้องกังวลใจไปค่ะ เพราะลูกน้อยไม่ได้ท้องผูกแน่นอน
วิธีแก้อาการท้องผูกในทารก
เปลี่ยนนมผสม
ทารกบางคนต้องกินนมผสม ให้คุณแม่ลองเปลี่ยนยี่ห้อดู โดยเลือกให้มีสัดส่วนในการผสมใกล้เคียงกับนมแม่มากที่สุด ยกตัวอย่าง เลือกนมผสมดัดแปลงสูตร 1 ที่มีสัดส่วนของเวย์และเคซีนอย่างน้อย 60:40 หรือปรึกษาคุณหมอเพื่อขอคำแนะนำก่อนซื้อก็ดีค่ะ
ให้ลูกดื่มน้ำเพิ่ม
ให้ลูกน้อยดื่มน้ำลูกพรุน 1 – 2 ออนซ์ ผสมกับน้ำเปล่าสะอาดในปริมาณที่เท่ากัน เช่น 1:1 แต่ถ้าหากทารกอายุน้อยกว่า 3 เดือน ให้ลูกน้อยกินน้ำลูกพรุนแค่ ½ ออนซ์นะคะ
เสริมใยอาหาร
หากลูกน้อยมีอายุ 6 เดือนขึ้นไปแล้ว เขาสามารถกินอาหารเสริมได้แล้วให้คุณแม่เสริมอาหารที่มีกากใยอาหารมากขึ้น เช่น ผัก และผลไม้ และอย่าลืมลดสัดส่วนอาหารที่มีกากใยน้อยลงด้วยนะคะ
นวดท้องแก้อาการ
การนวดท้องลูกน้อยเพื่อแก้อาการท้องผูก เป็นการช่วยไล่อุจจาระให้มาอยู่บริเวณลำไส้ส่วนปลายได้ค่ะ ทำให้ลูกน้อยอยากขับถ่ายได้เร็วขึ้น
เพิ่มความชุ่มชื่นบริเวณทวารหนัก
หากทวารหนักของทารกมีรอยแตก เนื่องจากอุจจาระครูดกับรูทวารหนัก แบบนี้ควรล้างด้วยน้ำอุ่นทุกวัน และทาด้วยวาสลีนเพื่อให้ความชุ่มชื้น แบบนี้ก็ช่วยได้ค่ะ
ฝึกนิสัยขับถ่าย
เมื่อลูกอายุได้ 1 ขวบ คุณแม่สามารถหัดให้ลูกนั่งกระโถนหรือชักโครกได้แล้วค่ะ แต่ถ้าหากลูกยังไม่พร้อมไม่ควรดุลูกเด็ดขาด เนื่องจากจะทำให้ลูกไม่อยากนั่งกระโถนหรือชักโครกอีก
เรื่องการนั่งกระโถน แม่โน้ตให้น้องมินเลือกแบบเองค่ะ พอกลับมาบ้านให้เขานั่งเล่นบนกะโถน เพื่อสร้างความคุ้นเคย แต่…พอเขาปวดถ่ายจริง ๆ เขาไม่ยอมนั่ง แม่โน้ตรอจนกว่าเขาจะพร้อม หลังจากนั้น เขา advance นั่งชักโครกเลยค่ะ ซึ่งเป็นเรื่องดีเลย ที่สำคัญคือ เราไม่เคยดุเขาสักครั้ง
วิธีนวดท้องให้ทารกถ่าย
ด้วยวิธีที่มีชื่อว่า “I Love You” ค่ะ มีวิธีการ ดังนี้
- จัดท่าลูกน้อยให้นอนหงาย ใช้น้ำมันสำหรับนวดทารก เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันงา เน้นว่าเป็นน้ำมันสกัดจากธรรมชาตินะคะ นำน้ำมันมาถูที่ฝ่ามือของคุณแม่เบา ๆ ก่อนนวด
- นวดท้องลูกเป็นตัวอักษร I L และ U
- I ใช้นิ้ววาดเป็นเส้นตรง
- L ใช้นิ้ววาดเป็นรูปตัวแอลกลับหัว โดยเริ่มจากซ้ายไปขวา
- U ใช้วาดเป็นรูปตัวยูคว่ำ
- ขณะที่คุณแม่นวดอยู่นั้น ให้ชวนลูกน้อยคุย สบตาลูกน้อย และบอกกับลูกว่า ไอ เลิฟ ยู
- ทำซ้ำวนไป 3 รอบ
- จากนั้น งอเข่าลูกน้อยขึ้นไปชิดที่หน้าอก ช้า ๆ เพื่อเป็นการไล่ลมให้ลูกน้อยค่ะ
ทารกก็เหมือนกับผู้ใหญ่ค่ะ ถ้าร่างกายไม่ได้ขับของเสียออกมาก็จะรู้สึกอึดอัดกินไม่ค่อยได้ บางครั้งทารกนอกจากจะมีอาการท้องผูกแล้ว อาจมีอาการท้องอืดร่วมด้วย ซึ่งคุณแม่ก็สามารถศึกษา “วิธีนวดท้องไล่ลมทารก ลดท้องอืด” ได้นะคะ แบบนี้ลูกจะสบายตัวขึ้น อารมณ์ดีขึ้นค่ะ
ข้อมูลอ้างอิง enfababy.com, pobpad.com